Yağda çözünen Vitaminler
Suda çözünen vitaminler
Suda çözünen vitaminlerin vücutta depolanması düşük olduğu için fazlası vücut sıvıları ile dışarı atılır. Yağda çözünen vitaminlerin fazlası ise yağ dokularında depolanır. Bu yüzden yağda çözünen vitaminlerin fazlası bazen zararlı olabilir.
Folik asit nedir? Folat vitaminin faydaları ve gebelikte kullanımı
Her iki gruptaki vitaminler dengeli beslenmek kaydıyla doğal yollardan yeterli miktarda vücuda alınabilir. Vitaminlerin vücutta yeterince bulunmaması durumunda ise metabolik bozuklukların ortaya çıkması kaçınılmaz olur.
Yapılan birçok araştırma ihtiyaçtan fazla alınan vitaminlerin vücuda faydadan çok zarar verdiğini gösteriyor. Mesela kemik vitamini olarak bilinen ve kemikleri korumaya yönelik alınan D Vitaminin yüksek dozda alınması gıda alerjisini tetiklerken, yaşlı insanlarda düşme riskini artırarak kemik kırılmalarına sebep olabiliyor. Yüksek dozda alınan E Vitamininin kemiklere zarar verdiği(3), yüksek dozda alınan C Vitaminin ise böbrek taşına sebep olduğu bu konuda bilinen örneklerden sadece birkaç tanesi(4).
B6 ve B12 vitaminlerinin sinir sistemini güçlendirerek kişiye zihinsel zindelik verdiği ve bu yüzden de bu iki vitaminin zararsız olduğu sanılıyordu. Gerçekten de şu ana kadar yapılan araştırmalar B12 vitamini eksikliğinin konsantrasyonu zayıflattığı, hatta yaşlılık döneminde demans riskini artırdığını gösteriyor. Bu yüzden birçok yaşlıya koruma amacıyla B6 ve B12 bakımından zengin gıdalarla beslenmeleri ve yüksek dozda B6 ve B12 vitamin tabletleri almaları tavsiye ediliyor.
B12 vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Ohio State Üniversitesinden Theodore Brasky ve ekibinin 50 ila 76 yaşları arasında 77.000 katılımcı ile yapmış olduğu araştırma bu iki vitaminin bilinmeyen bir yan etkisinin varlığını ortaya çıkardı. Araştırmada katılımcılara son on yılda B6 ve B12 vitamini alıp almadıkları ve eğer alıyorlarsa hangi dozda aldıkları soruldu ve alınan dozaj ile akciğer kanseri vakalarının sayısı inceledi.
Erkekler iki ile dört kat daha yüksek risk taşıyor: Araştırmada uzun süre yüksek dozda B6 veya B12 vitamini almış erkeklerde almayanlara göre iki kat daha fazla akciğer kanseri vakaasının olduğu tespit edildi.
Sigara, riski yükseltiyor: Araştırmada katılımcılara yaş, yaşam biçimi, kalıtsal ve çevresel faktörler ile sigara alışkanlığı gibi kanserle direkt ilgisi olan faktörler de soruldu. Hem sigara içen hem de yüksek dozda B6 veya B12 vitamini kullanan katılımcıların 4 kat daha fazla akciğer kanserine yakalandıkları tespit edildi.
(Not: Kadınlarda B6 veya B12 vitamini tüketimi ile akciğer kanseri arasından anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilemedi.)
Kullanılan bir vitamin, bir ilaç veya bir hormonun kanda veya kan plazmasında veya kan serumundaki miktarı o preparatın konsantrasyonunu oluşturur. Bir ilacın vücutta başarılı bir şekilde kullanılabilmesi ancak o ilacın kanda belirli bir seviyeye ulaşması ile mümkündür. Eğer bir ilaçın veya vitaminin kandaki seviyesi çok düşükse o preparat vücutta etkili olamaz. Eğer ilaçın veya vitaminin kandaki miktarı çok yüksekse yan etkileri olabilir. Hatta bazı durumlarda zehirlenmelere bile sebebiyet verebilir.
Yetişkin erkeklerde önerilen günlük doz, B6 vitamini için için 1.5 mg, B12 vitamini için 3 mg civarındadır. Ancak piyasada satılan vitamin takviyeli gıda maddeleri ve vitamin tabletlerindeki B6 ve B12 miktarı tavsiye edilen günlük dozun çok çok üstünde olabiliyor. Hatta piyasada tablet başına 5 mg’a kadar varan B12, 250 mg’a kadar varan B6 vitamin tabletleri bulmak mümkün.
Yapılan araştırmalar günlük B6 ve B12 ihtiyacımızı yüksek dozda tabletlere gerek kalmadan et, nohut ve tahıllardan rahatlıklar karşılanabileceğini gösteriyor. Uzmanlar yaşlılarda durumun biraz farklı olduğunu bu yüzden yaşlıların yüksek dozda B6 ve B12 vitamini alımının ancak doktor kontrolünde yapılması gerektiğini belirtiyorlar.
Yüksek dozda B6 ve B12 vitamini ile Akciğer kanseri arasında nasıl bir biyolojik bağlantının olduğu henüz bilinmiyor ama ilişkiyi daha ayrıntılı araştırmak için şimdiden iki yeni çalışmaya başlandı bile. Ayrıca bu olumsuz etkinin neden kadınlarda görülmediği de araştırılan konular arasında yer almakta.
Mehmet Saltuerk
++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
The Institute for Genetics
of the University of Cologne
++++++++++++++++++++++++
Kaynak: Long-Term, Supplemental, One-Carbon Metabolism–Related Vitamin B Use in Relation to Lung Cancer Risk in the Vitamins and Lifestyle (VITAL) Cohort Link
Diğer kaynaklar
Maternal and newborn vitamin D status and its impact on food allergy development in the German LINA cohort study Link
Monthly High-Dose Vitamin D Treatment for the Prevention of Functional Decline Link
Vitamin E decreases bone mass by stimulating osteoclast fusion Link
Ascorbic Acid Supplements and Kidney Stone Incidence Among Men: A Prospective Study Link
Vitamin B12, cognition, and brain MRI measures: a cross-sectional examination Link
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?