Aronya, son yıllarda popüler hale gelen çok faydaları bir meyvedir. İnsan sağlığına yararları nedeniyle “Süper Meyve” olarak tanımlanır. Ekşimsi bir tada sahip olduğu için çoğunlukla çiğ tüketimi tercih edilmez. Bu nedenle daha çok meyve sularında, soslarda, smoothie’lerde, reçellerde ve çöreklerde kullanılır. Çok iyi bir antioksidan kaynağıdır ve bağışıklık sistemini güçlendir. Kalp sağlığını korur, tansiyon, kanser ve diyabet gibi kronik hastalıkları önler. Cildi besler ve yaşlanmayı geciktirir. Şeker miktarı ve kalorisi düşük olduğu için iyi bir diyet meyvedir. Diyabet ve kan sulandırıcı ilaç kullananlar için aronya tüketimi riskli olabilir. Bu nedenle doktora danışmaları önerilir.
İçindekiler
Chokeberry adıyla da bilinen aronya meyvesi, gülgiller familyasından faydalı bir meyvedir. Taze, dondurulmuş, kurutulmuş, meyve suyu ve takviye olarak çeşitli şekillerde bulunabilir. Karbonhidrat, lif ve protein bakımından zengin olan aronya meyvesinin yağ, şeker ve kalori oranı çok düşüktür. (1)
Aronya meyvesi, vitaminler ve mineraller bakımından çok zengindir. A, B1, B2, B6, C, E ve K vitaminleri, ek olarak kalsiyum, demir, magnezyum, potasyum, çinko ve folat gibi çok önemli mineraller içerir. Ayrıca polifenoller, flavonoidler ve proantosiyanidinler gibi antioksidanlar içerir.
K vitamini neye yarar? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Aronya meyvesinin kalorisi oldukça düşüktür. 100 gram aronya yaklaşık olarak 47 kaloridir.
Olgunlaşmış aronya meyveleri tatlımsıdır. Az olgunlaşmışlar ise ekşi ve kekremsi bir tada sahiptir. Tüketildiği zaman ağızda çok güçlü bir kuruluk hissi yaratır. Bu nedenle doğrudan tüketimi tercih edilmez; çoğunlukla meyve suyu, püre, reçel, jöle, şurup, çay ve şarap yapmak için kullanılır. Taze, kurutulmuş, meyve suyu ve takviye şeklinde kullanılabilir.
Çok sayıda antioksidan vitamin ve mineral içeren aronya bağışıklık sistemini güçlendiren “Süper meyve” olarak da adlandırılır. Aronya meyveleri, bağışıklık sistemini destekleyen immünomodülatör özelliklere sahiptir. Antibakteriyel etkileri vücudu zararlı bakterilerden korur ve viral hastalıkları önler. Bu nedenle, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlı ve hastalar için faydalı bir besin desteğidir. (2)
Aronya meyvelerini en bilinen özelliği idrar yolu enfeksiyonlarına karşı gösterdiği güçlü iyileştirici etkisidir. Aronya suyu antibakterial ve anti-inflamatuvar özelliği ile idrar yolu enfeksiyonlarına karşı korur. Dünya genelinde en çok bu özelliği nedeniyle tüketilmektedir. İdrar yolu enfeksiyonlarını önleme ve iyileştirme özelliği ile ilgili yayınlanmış yüzlerce makale bulunmaktadır. (3)
Aronya meyveleri, özellikle meme ve kolon kanserine karşı korucu etkiye sahiptir. Araştırmalar, düzenli aronya tüketen kişilerin kanlarında, daha az serbest radikal seviyesi olduğunu göstermiştir. Bu etken kansere neden olan oksidatif stresi azaltabilir. İçerdiği antioksidan ve vitaminler kanser gelişme riskini azaltır. Ayrıca içerdiği antosiyaninlerin, kolon kanseri hücrelerinin çoğalmasını yavaşlattığı saptanmıştır. (4)
Aronya, kalp ve damar sağlığını koruyucu etkilere sahiptir. Koroner arter hastalığını önlediğine dair pek çok bilimsel araştırma yayınlanmıştır. Kötü kolesterolü düşürüp iyi kolesterolü artırır. Hipertansiyonu düşürme özelliği vardır ve damar sertliğine neden olan yağ birikmesini önler. Bu etkileri onu kalp dostu bir meyve yapmaktadır. (5)
Aronyada bol miktarda bulunan antosiyanin, karaciğer fibrozunu iyileştirir, kanser riskini azaltır. Düzenli tüketildiğinde, alkolün neden olduğu kronik karaciğer hasarını önler. Karaciğeri koruyucu detoks etkilere sahiptir, zararlı toksinlerini atılmasını kolaylaştırır.
Aronya meyveleri, içerdiği kolajen ve elastion ile cildi besler ve yeniler. Ayrıca cildi, sigara, kirlilik ve güneşin zararlı etkilerine karşı korur. Kırışıkları ve yaşlanmayı önler.
Ateroskleroz (damar sertliği) nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Şeker miktarı düşük ve lifli bir meyve olan aronya, insülin direncini önleyerek diyabetin gelişmesini engeller. Bilimsel araştırmalar, düzenli aronya tüketmenin kan şekeri düzeylerini olumlu etkilediğini göstermiştir.
Aronya meyve suyu, çok iyi bir bağışıklık güçlendiricidir. Bol miktarda antioksidan içermesi nedeniyle kanser, diyabet, kalp ve tansiyon gibi birçok kronik hastalık riskini azaltır. Karaciğer sağlığı için çok faydalıdır. Ayrıca cildi besler ve çevresel faktörlerden korur.
Aronya meyveleri acısı olmalarına rağmen çiğ olarak da tüketilebilir. Fakat ağız kuruluğuna neden olduğu için genellikle taze meyve sularında, soslarda, smoothie’lerde, reçellerde, pişmiş ürünlerde ve kahvaltılık gevreklerde kullanılır. Kurutulmuş meyveler atıştırmalık veya çay olarak tercih edilebilir. Aronya meyvelerini beslenmenize dahil etmenin bir başka yolu ise aronya özlü takviyeler kullanmaktır.
Aronya tüketimi ile ilgili henüz yeterli bilimsel veri bulunmuyor. Kullanıcının yaşına, sağlık durumuna göre uygun miktar ve zaman aralığı değişkenlik gösterebilir. Ancak diyetisyenler günlük olarak en fazla 20 adet (bir çay bardağı) aronya tüketilmesini öneriyor. Daha fazlası istenmeyen yan etkilere neden olabilir.
Malzemeler: 2 yemek kaşığı kurutulmuş aronya meyvesi / 2 bardak su / Bal
Hazırlanışı: 2 yemek kaşığı kurutulmuş aronya meyvesinin üzerine 2 bardak kaynar su dökün. Yaklaşık yarım saat demlendirin. Çay biraz soğuyunca süzün. Tercihe göre bal veya başka bir tatlandırıcı ile tatlandırın.
Balın faydaları ve zararları nelerdir? Bal yüze ve saça nasıl uygulanır?
Zengin antioksidan içerikli besinler obeziteyi önlemede etkilidir. Aronya meyvelerinin kalori ve şeker içeriği düşük, çözünür lif içeriği ise yüksektir. Bu sayede kan şekerini düzenler, tokluk hissi verir ve zayıflamaya yardımcı olur. Kahvaltı ve atıştırmalık için idealdir.
Tüm meyve ve sebzeler diyet için olumlu katkı sunsa da, aronya meyveleri besin değeri ve antioksidanlar bakımından öndedir. Aronyanın kalorisi çok düşüktür ancak lif, C vitamini ve manganez açısından zengindir. Bu nedenle diyet listelerinde güvenle yer alabilir.
Aronya, hem kan şekerini düşürebilir hem de kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Diyabet ilaçları ve kan sulandırıcı ilaç kullananlar doktor danışmadan aronya tüketmesi önerilmez.
Aronya meyvelerinin hamileler için güvenli olup olmadığına dair yeterli bilgi yoktur. Bu nedenle, hamilelerin sağlık uzmanına danışmadan aronya tüketmemesi gerekir.
Karaciğeri yıkamak mümkün mü? İşte bitkilerle yapılan tek bilimsel detoks
Bugüne dek herhangi bir yan etki belgelenmemiş olsa da aronya tüketimi bazı olumsuz sonuçlara neden olabilir. Bunlar; ağız kuruluğu, sindirim bozukluğu, kabızlık, gıda alerjisi ve tansiyon düşmesidir. Ancak bu yan etkiler yaygın değildir; kişin tükettiği miktara ve yaygın kullanımına göre değişebilir. Diyabet olan ve kan sulandırıcı ilaç kullanan kişilerin doktor danışmadan aronya tüketmesi önerilmez.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Current knowledge of Aronia melanocarpa as a medicinal plant,2- Aronia plants: a review of traditional use, biological activities, and perspectives for modern medicine,3- Aronia melanocarpa: A review on the characteristic components and potential health effects,4- Aronia melanocarpa in the Prevention of Chronic Diseases5- Aronia melanocarpa on carbon tetrachloride-induced acute liver damageYAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?
Arxaya meyvəsindən mürəbbəsi olur