Anormal uterin kanamalarının nedenleri ve tedavisi

Menstruel kanamalar dışındaki kanamalardır. Düzensiz aralıklarla ortaya çıkan uzamış kanamalardır.Disfonksiyonel uterin kanama (DUK);organik bir nedene bağlı olmayan, normal dışı uterus kanamalarıdır. Hipotalamo-hipofizer akstaki hormonlar arası dengesizlikten kaynaklanır. Diğer kanama nedenleri dışlandıktan sonra tanısı konulur. Normal menstruasyon:28+ 7 gün. 30ml (20-80ml). 53/gün (3-8 gün) kanama süresi. Oligomenore > 35 gün aralıklı menstruasyondur. Polimenore < 21 gün aralıklı menstruasyondur. Hipomenore; miktarın azalmasıdır. Hipermenore; miktarın artmasıdır. Menoraji; menstruel kanamanın uzamasıdır. Metroraji; irregüler aralıklı kanamadır. Menometroraji; irregüler ve artmış kanamadır.

Anormal uterin kanamalarının nedenleri

Organik nedenler: Reproduktif sistem hastalıkları; gebelik komplikasyonları, malignite, enfeksiyon, benign pelvik lezyonlar. Sistemik hastalıklar; koagulasyon bozuklukları, hipotroidizm, siroz. İatrogenik nedenler. Organik nedenlerin bulunamadığı nedenler (DUK).

Gebelik komplikasyonları

Ektopik gebelik, abortus imminens, missed abortus, trofoblastik hastalıklar, plasental polipler, plasental alanın subinvolüsyonu, anamnez FM, βHCG, USG.

Maligniteler

Reprodüktif  organların malign tm; endometrium ca (postmenopozal kanamaların %5-10’u endometrium kanseridir), servix Ca, östrojen salgılayan over tm, özellikle perimenopozal ve postmenopozal dönem, pap smear, kolposkopi, biyopsi, konizasyon, TV-USG, PC histopatoloji.

Enfeksiyonlar

Endometrit, salpenjit, Tbc, şistozoma. Klinikte; ateş üşüme titreme pelvik ağrı, uterus hassasiyeti, adnexial hassasiyet, servixten gelen pürülan akıntı vardır. Tanıda kültür yapılır. Tedavide Ab verilir.

Benign pelvik lezyonlar

Vaginanın travması, şiddetli vaginal enfeksiyon, yabancı cisim, servikal polipler, servikal erozyonlar, submüköz myomlar, adenomyozis, endometrial polip, PM- USG.

Sistemik hastalıklar

Koagülasyon bozuklukları: Karaciğer hastalığı, böbrek hastalıkları, koagülopatiler, trombositopeni, von willebrand hastalığı (menorajili ergenlerin %20’sinde saptanır), lösemi, faktör eksikliği.
Endokrinopatiler: Hipotiroidizm (seyrek görülmeyen nedenlerdendir, tiroid hormon replasmanı ile 3-6 ay içinde AUK iyileşmektedir), hiperprolaktinemi, PCOS, adrenal yetmezlik, cushing hastalığı.
Siroz: Östrojen konjugasyonu azaldığı için serbest östrojen miktarı artarak endometrium hiperstimülasyonu yapar. Hipoprotrombinemi ve aşırı uterus kanaması vardır.

İyatrojenik nedenler ve yaşam biçimi

Kontrasepsiyon, HRT, steroidler (hirsutizm, dismenore, PMS, akne ve endometriozis nedeniyle kullanılanlar), tranklizanlar, antidepresanlar, dijitaller, fenitoin, antikoagulanlar, kortikosteroidler, İUD, nikotin, uyuşturucu madde, yoğun stres, beslenme bozuklukları (obezite, anoreksia ve bulimia), aşırı fizik egzersiz.

Disfonksiyonel Uterin kanamalar (DUK)

Üreme çağında görülen ve herhangi  bir organik  nedene  bağlı olmayan, hormonal mekanizmalar sonucu oluşan anormal vajinal kanamalardır. Menarş sonrası ilk 2 yıl boyunca siklusların çoğu anovulatuardır. Daha çok menarştan hemen sonra ve menopoz öncesinde görülürler. DUK’ların %10’u ovulatuar, %90’ı anovulatuardır.
Organik nedenin bulunamadığı kanamalar: %20 adolesan, %30 reprodüktif, %50 premenopozal, %90 anovulatuar kanamalardır.
DUK gelişim sebepleri: estrojen çekilme kanaması, estrojen kırılma kanaması, progesteron çekilme kanaması.
DUK şekilleri: ovulatuar DUK, anovulatuar DUK.
Ovulatuar DUK: reproduktif dönemdeki kadınlarda görülür. %10 sıklıkta saptanır. Foliküler faz değişimine bağlı oligo veya polimenore şeklindedir. Siklus ortası östrojen azalmasına bağlı lekelenme. Luteal faz yetmezliğine bağlı premenstruel lekelenme şeklindedir.
Anovulatuar DUK: Menarş sonrası veya menopoz öncesi dönemde sıktır. Hipotalamo-hipofizer sistemin tam olarak gelişmemesi menarş sonrası dönemdeki kanama nedenidir. Perimenopozal dönemdeki over fonksiyon kaybı ve armış FSH anovulasyona ve kanamaya neden olur. Anovulatuar DUK’lar armış endometrium kanseri riski taşırlar ve mutlaka tedavi edilmelidir.

Anormal uterin kanamalarında tanı

Organik bir nedenin ekarte edilmesi önemlidir. Organik nedenin olmadığı DUK’ta tedavi diğerinden farklıdır. AUK’ların en sık nedeni olan gebelikle ilgili problemler öncelikle araştırılmalıdır. Hastanın yaşına ve şikayetine uygun tanı testleri seçilmelidir. Şunlar kullanılır tanı için; gebelik testi, USG, tam kan ve pıhtılaşma faktörleri, karaciğer fonksiyon testleri, troid fonksiyon testleri ve diğer hormonlar, kolposkopi ve biyopsi, endometrial biyopsi, histereskopi, histerosalpingografi, sonohisterografi.

Anormal uterin kanamalarının tedavisi

Adolesanlarda tedavi: Menarş sonrası ilk 2 yılda HPO aksın immaturasyonuna bağlı kanamalar görülebilir. Hg >12gr/dl ve minimal kanamalarda demir preparatları ve menstruel takvimin çıkarılması. Orta şiddette kanama ve Hg 10-12/gr/dl ise kombine oral kontraseptifler (OKS), progestin ve demir takviyesi. Aktif kanama varsa; yüksek doz OKS başlanır sonra azaltılarak devam edilir. Hg < 10 gr/dl ise ve genel durumu iyi değilse hastaneye yatırılır ve sıvı replasmanı ve Hg < 7gr/dl ise kan takviyesi yapılabilir. Kanama ve pıhtılaşma bozukluklarıda göz önünde bulundurulmalıdır.
Reprodüktif dönemde: Radikal tedaviden kaçınılmalıdır. Öncelikle OKS ve progestinler yine ilk tercih olmalıdır ve tekrarlayan kanamalarda endometrial küretaj yapılır. NSAD’lar hafif kanamalarda tercih edilebilir.
Geç reprodüktif dönem (perimenopozal dönem): 40 yaş üzeri kadınların yarısında DUK görülebilir. Düzensiz ve sık aralıklı kanamalar araştırılmalıdır. Östrojen tedavisi; vajinal lekelenmesi olanlarda verilebilir, norplant veya depo progestin kullananlarda verilebilir. Progestin tedavisi; oligomenore, menometroraji ve polimenorenin tedavisinde siklik olarak 10-14 gün/aylık çekilme kanaması sağlar. OKS tedavisi; hastanın fertilite isteğine göre verilebilir, kanama miktarını ve dismenoreyi de azaltır. NSAID; trombosit aggregasyonu ve prostaglandin sentezi üzerine etkilidir, menoraji miktarını %40-50 azaltabilir. Progestin salan RİA; menoraji miktarını yılda %90 civarı azaltır ve NSAID’dan daha etkindir, ovulatuar menorajili hastalarda kontraseptif etkide sağlar. GnRH analogları; medikal menopoz oluştururlar, pahalı ve menopoza bağlı yan etkileri nedeniyle kullanımları sınırlıdır, diğer tedavilerden sonra kullanılır. Danazol; kan kaybını %50 azaltmaktadır, androjenik yan etkileri ön plandadır, ilk tercih değildir. Antifibrinolitik ilaçlar; traneksamik ve mefenamik asit menorajisiolup non-hormonal tedaviyi isteyenlerde kullanılabilir. Endometrial ablasyon; diğer tedavi seçeneklerinin cevap vermediği durumlarda histerskopla yapılır. Histerektomi; fertilitesini tamamlamış ileri yaş grubu hastalarda tercih edilir.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör