Anjiyo nedir? Nasıl yapılır, ne işe yarar? Riskleri nelerdir?

Anjiyo ya da tam adıyla Anjiyografi işlemi damarların röntgen ışınları altında bir tür tıbbi boya maddesi kullanılarak incelenmesidir. Anjiyo işlemi anjiyo laboratuvarında bu konuda eğitim almış doktorlar tarafından yapılır. Hasta sırtüstü yatmış halde iken kasık veya el bileğindeki atardamarlar aracılığıyla önce özel bir kılıf ve sonrasında kateter damar içinde ilerletilir. Kateter kalbe ulaşınca kontrast adı verilen boyar madde uygulanır ve röntgen ışınları altında görüntüleme yapılır. Anjiyografi en sık kalp damarlarının görüntülenmesi için yapılır. Koroner anjiyo olarak adlandırılan bu işlem sonucunda kalbi besleyen damarlardaki tıkanıklıklara kesin tanı koyulabilir.

Anjiyo (anjiyografi) nedir?

Anjiyo damarlar görüntülenmesi için etkili bir yöntemdir

Anjiyo koroner arter hastalığı olan kişilerde gerekli durumlarda yapılması zorunlu bir yöntem olsa da kontrast maddeye karşı alerji, kalp ritim bozuklukları, kontrast maddeye bağlı böbrek yetmezliği, inme, kalp krizi gibi riskleri vardır. Ancak bu risklerin görülme ihtimali düşüktür. Bu risklerden dolayı anjiyo yapılmaması durumunda kalpteki herhangi bir hasara bağlı kişide hastalık oluşma ihtimali daha fazladır.

Koroner arter hastalığı nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Anjiyo neden yapılır?

Anjiyo işlemi kan damarlarında daralma veya tam tıkanıklık ihtimali olan hastalıklara tanı koymak için kullanılır. Koroner anjiyo kalbi besleyen damarların görüntülenmesinde en güvenilir ve en doğru tanı yöntemidir. Anjiyografi işlemi ile tıkanmış olan damar tespit edilir ve tıkanıklığın derecesi ve tıkanmış olan damar sayısına göre tedavi yöntemi belirlenir.

Böylece damar tıkanıklığı nedeniyle yaşanabilecek riskler azaltılmış olunur. Aynı zamanda kalp kapak hastalıkları ve kalbin pompa işlevi de anjiyo ile değerlendirilebilir.

Anjiyo kimlere yapılır?

• Koroner arter şüphesi: Koroner anjiyo en sık koroner arter hastalığı riski olan kişilerde gerekli ölçüm ve testler yapıldıktan sonra kesin tanı için ve kalbi besleyen damarların darlık durumunu tespit etmek için yapılır.
• Acil durumlar: Kalp krizi geçiren kişilere, ani kalp durması sonucu hastaneye getirilip müdahele sonucu hayata geri dönen kişilere acilen anjiyo yapılması gerekebilir.
• Organlara ait damarların görüntülenmesi: Anjiyografi kalp damarları dışında beyin, boyun, akciğer, böbrek, kol ve bacak damarlarının görüntülenmesi için de uygulanır.

Anevrizma nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Bu organlara ait damarların incelenmesini gerektiren bazı hastalıklar şunlardır:

• Damar anormallikleri: Anevrizma (damarda baloncuk oluşması), arteriyovenöz malformasyon (atardamar ve toplardamar arası anormal bağlantı) vb.
• İnme: Bazen inme şah damarı ve dallarındaki tıkanıklıklara bağlı beyin kan akımındaki azalma nedeniyle olur.
• Periferik arter hastalığı: Kol veya bacak damarlarında tıkanıklık olması
• Renal arter stenozu: Böbreği besleyen damarlarda daralma olması
• Diseksiyon: Aort gibi büyük damarların iç duvarını oluşturan tabakalarda çeşitli sebeplere bağlı ayrılma olması
• Pulmoner emboli: Akciğeri besleyen damarlarda pıhtı olması
• Doğuştan olan kalp ve damar anormallikleri, damarları yaygın olarak tutan hastalıklar

Ateroskleroz (damar sertliği) nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Anjiyo ne işe yarar?

Bu tedaviler; balon anjiyoplasti, stent uygulaması, bypass ameliyatı veya kan sulandırıcı ilaç tedavisidir. Hangi tedavinin uygulanacağı kararı darlığın derecesine, kaç damarın etkilendiğine ve hastaya ait özelliklere göre doktor tarafından verilir.

Anjiyo hangi durumlarda yapılır?

• Koroner arter hastalığı açısından riskli olan kişilerde göğüs ağrısı (anjina) olursa
• Kalp krizi sonrası acil olarak tanı amacıyla
• Yeterli tıbbi tedaviye rağmen kalple ilgili tekrarlayıcı şikayetler olursa
• Koroner arter hastalığı düşündürmeyen göğüs ağrısı (anjina) olan kişilere yapılan EKG, ekokardiyografi veya eforlu EKG testi olumsuz sonuçlanırsa
• Kalp krizi sonrası kalp yetmezliği gelişirse
• Daha önce balon anjiyoplasti, stentleme veya bypass işlemi ile kalp damarlarına müdahale edilen kişilerin ağrıları tekrarlarsa veya tekrar kalp krizi geçirirlerse
• Ani kalp durması yaşayan hasta müdahale sonucu hayatta kalırsa
• Hayatı tehdit eden ciddi kalp ritm bozukluğu tespit edilirse
• Kalp kapak hastalığı olan kişilerde iskemik kalp hastalığını düşündüren şikayet ve bulgular varsa
• Sebebi bulunamayan kalp yetmezliği varsa anjiyo yapılır.

Akciğer (pulmoner) embolisi nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Anjiyo türleri

• Koroner anjiyografi: Kalbi besleyen ve kalp etrafındaki damarların görüntülenmesi
• Serebral anjiyografi: Beyin içindeki ve etrafındaki damarların görüntülenmesi
• Pulmoner anjiyografi: Akciğerleri besleyen damarların görüntülenmesi
• Renal anjiyografi: Böbrekleri besleyen damarların görüntülenmesi
• Kateter anjiyografi: Kontrast madde kateter aracılığıyla verilir. X ışınları kullanılarak görüntüleme yapılır.
• BT anjiyografi: Damar yolu aracılığıyla kontrast madde verilir. Sonrasında bilgisayarlı tomografi aracılığıyla görüntüleme yapılır.
• MR anjiyografi: Kontrast madde verilmeden veya verilerek manyetik rezonans görüntüleme aracılığıyla görüntüleme yapılır.

Anjiyografi ne kadar sürer?

Koroner anjiyografi işlemi ortalama olarak 15-20 dakika sürer. Ancak hastanın damar yapısındaki çeşitli bozukluklara bağlı işlem süresi uzayabilir. Ayrıca anjiyo yapılırken ortaya çıkan herhangi bir sorunda müdahale gerekeceği için anjiyo süresi uzayabilir.

Kalp hastalıkları neden olur? Belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri!

Anjiyo öncesi yapılması gerekenler

• İşlemin uygulanacağı gün gece 24.00’den itibaren yemek yemeyin, kahvaltı yapmayın
• İlaçlarınızı kutusu ile beraber hastaneye getirin. Kullanılması zorunlu olan ilaçları doktorunuza sorarak az miktarda su ile alabilirsiniz.
• Diyabet hastasıysanız ve sabah kan şekerini düşürücü ilaçlar alıyorsanız, ilacınızı almadan aç olarak gelmeli ve durumunuzu doktorunuza bildirmelisiniz.
• Anjiyo sonrası yanınızda kalacak ve eve ulaşımınızı sağlayacak bir refakatçiniz olsun.
• Anjiyografi işlemi sonrası böbrek hasarı gelişmemesi için bol bol su içmeniz gerekeceğinden yanınızda mutlaka su bulundurun.
• Yüzük, küpe, gözlük gibi eşyalarınızı üzerinizde bulundurmayın.
• Anjiyografi işlemi kol damarlarından veya kasıktaki damarlardan yapılabilir. Kasıktaki damarlardan yapılma ihtimaline karşı her 2 kasık bölgesini tıraş edin.
• Doktor tarafından verilen onam formunu okuyun. Onay veriyorsanız imzalayın.

Anjiyo öncesi hazırlıklar ve testler

• Anjiyo yapılmadan önce doktorunuz, tıbbi durumunuz, ek hastalıklarınız, kullandığınız ilaçlar, allerji durumunuz hakkında bilşgi alacaktır.
• Tam kan sayımı (hemogram), pıhtılaşma değerleri, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, vücuttaki sodyum, potasyum gibi önemli minerallerin değeri, kalp krizi belirteçleri olan kalp enzimlerini ölçmek için testler yapılır.
• Nabız muayenesi yapılır. Bu şekilde anjiyo işleminin kasık veya el bileği atardamarlarından hangisinden yapılacağına karar verilir.
• Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız (Varfarin gibi) bunu doktorunuza bildiriniz. Gerekli hallerde kullandığınız ilaç kesilecek ve aynı etkiyi oluşturan başka ilaçlar önerilecektir.
• Anjiyo işlemine kadar yapılan tüm test sonuçlarını yanınızda bulundurun.
• Daha önce anjiyografi, bypass, stent yapıldıysa bu test sonuçları yanınızda olsun

Stent nedir? Kimlere, nasıl takılır? Faydaları ve riskleri

Anjiyo nasıl yapılır?

• Anjiyo özel donanımlı bir laboratuvarda bu konuda eğitimli doktorlar tarafından yapılır.
• İşlem sırasında hasta uyanıktır. Gerekli hallerde sakinleştirici ilaç verilebilir.
• Hasta anjiyo masasına sırtüstü yatar.
• Kalp ritmini, tansiyonunu ve kandaki oksijen düzeyini gösteren makinelere bağlanır.
• İşlem kasık veya el bileği bölgesinden yapılabilir. İşlemin yapılacağı bölge iyotlu bir antiseptik solüsyon ile temizlenir, steril hale getirilir.
• Hastanın üzeri steril örtülerle örtülür.
• Kateterin gireceği bölge ilaç ile uyuşturulur.
• Kasık veya el bileğindeki atardamarlara özel bir iğne aracılığıyla girilir ve giriş yerine bir kılıf yerleştirilir. Bu kılıf ‘sheat’ olarak adlandırılır.
• Kılıf üzerinden kateter denilen özel yumuşak ince boru kalbin ana damarlarına kadar ilerletilir. Damarlar içindeki ilerleme ağrı vermez ve hasta tarafından hissedilmez.
• Kateter aracılığıyla kontrast madde (bir çeşit boya) kalbe ulaştırılır.
• Kalp çalışır halde iken röntgen ışınları aracılığıyla damarların görüntüleri alınır. Bu görüntüler dijital ortamda kaydedilir. Rapor yazılması amacıyla daha sonra doktorlar tarafından izlenebilir.
• Koroner anjiyografi işlemi ağrısız ve acısızdır. Sadece işlemin yapılacağı bölge uyuşturulacağı sırada bir iğne batması hissedilir.

Kalp yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Anjiyo riskleri ve komplikasyonları

Anjiyo işlemi bu konuda eğitim almış doktorlar tarafından özel donanımlı laboratuvarlarda yapılır. Bu nedenle güvenli bir işlemdir. Anjiyo sırasında veya sonrasında nadiren istenmeyen durumlar oluşabilir. Ancak eğer hastaya mutlaka anjiyo yapılması gerekiyorsa ve yapılmazsa sorun oluşma ihtimali daha fazladır. Anjiyoya bağlı oluşabilecek bazı sorunlar şunlardır:

• Kontrast maddeye karşı allerji
• Kasık veya el bileği bölgesindeki kateter giriş yerinde ağrı, şişlik, morarma
• Kateter giriş bölgesinde enfeksiyon
• Kontrast maddeye bağlı böbrek yetmezliği
• Kalp ritim bozuklukları
• Geçici kalp pili gereksinimi
• İnme, Kalp krizi
• Damar hasarına bağlı kanama
• Anjiyo sırasında kılıf yerleştirilirken oluşabilen atardamar ve toplardamar arası birleşme (arteriyovenöz fistül)
• Ölüm: Anjiyoya bağlı ölüm çok nadir olarak görülür.

Hipertansiyon nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Hangi durumlarda Anjiyo yapılamaz? 

• Hastanın akli dengesinin yerinde olmaması gibi işleme uyum sağlayamayacağı durumlar
• Böbrek yetmezliği
• Yakın zaman önce geçirilmiş inme
• Anjiyoda kullanılan kontrast maddeye karşı bilinen allerji olması
• Gebeliğin ilk 3 ayı
• Kateterin yerleştirileceği periferik damarlarda yaygın hasar
• Ciddi kansızlık
• İlaçla kontrol edilemeyen hipertansiyon
• Aktif yemek borusu mide bağırsak kanamaları
• Aşırı kanamaya sebep olan kanama bozuklukları

Anjiyo sonrası şikayetler

Kateterin yerleştirildiği kasık veya el bileği bölgesinde

• Morarma ve ağrı
• Hassasiyet ve rahatsızlık
• Hafif bir şişlik oluşabilir.

Kasık veya kol bölgesindeki kateter çekilirken hissedilen ağrı sırasında vagal reaksiyon olarak adlandırılan durum gerçekleşebilir. Bu durumda kişide bulantı, soğuk soğuk terleme, tansiyon ve nabız düşüklüğü görülür.

Kalpte ritim bozukluğu neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Anjiyo sonrası ödem ve halsizlik

Anjiyo işleminin yapıldığı taraftaki kol ve bacakta şişlik, ödem oluşabilir. Bunun olması normal bir durum olmayıp doktora mutlaka iletilmelidir. Kol ve bacaktaki damarların hasarlanmasına bağlı oluşan bir durumdur. Anjiyoda kullanılan kontrast maddeye bağlı böbrek yetmezliği olursa vücuttan sıvıların atılamaması nedeniyle vücutta yaygın şişlik, ödem oluşabilir. Anjiyoya bağlı aşırı kanama olursa kan kaybına bağlı halsizlik görülebilir.

Anjiyo sonrası nelere dikkat edilmeli?

• Anjiyo işlemi bitince eğer bir sıkıntı gelişmemiş ise servisteki yatağınıza götürülürsünüz. Anjiyoya bağlı ciddi sorunların gelişmesi halinde yoğun bakımda takip edilmeniz gerekebilir.
• Odanıza alındıktan sonra hemşireler tarafından kalp ritmini, tansiyonu ve kandaki oksijen düzeyini gösteren makinelere bağlanırsınız.
• Anjiyo sonrası el bileği veya kasıktaki kateter çekilir. O bölgede kanama olmaması için ilgili personel tarafından işlem yapılan bölgeye baskı uygulanır. Bu sırada ağrı hissedebilirsiniz.
• Anjiyo kateteri çekildikten sonra kanama olmaması için kum torbaları konulur. Kum torbası olduğu müddetçe sırtüstü pozisyonda yatmanız gerekir. Yaklaşık 4-6 saat geçtikten sonra kanama kontrolü yapılır ve kum torbası kaldırılır.
• Bu süre bitmeden yataktan kalkmayınız. Tuvalet ihtiyacınızı yataktan kalkmadan ördek/sürgü adı verilen aletler ile karşılayınız.
• Kum torbası kaldırıldıktan sonra yataktan ilk kalktığınız sırada baş dönmesi olabileceğinden yavaş yavaş kalkınız.
• Öksürme, hapşırma gibi durumlarda işlem yapılan yere elle basınç uygulayınız.
• Böbreklere zararlı olan kontrast maddenin vücuttan kolay atılabilmesi için bol su içiniz.
• Anjiyo işlemi sonrası aynı gün taburcu olabilirsiniz bazen yapılacak ek tetkik ve tedaviler için hastanede kalmanız gereken durumlar da olabilir.
• Eve taburcu olduktan sonra yapılması ve yapılmaması gerekenleri doktorunuza sorun
• Kabızlıktan ve şiddetli ıkınmadan kaçınınız.
• 2-3 gün ağır kaldırmayınız, araba kullanmayınız.
• İşlem bölgesini darbelerden koruyunuz.
• Anjiyo sonucuna göre başlanan tedaviye doktorunuzun önerdiği şekilde uyunuz.

İnme (felç) neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

• Ağrı kesici ilaçlarla geçmeyen şiddetli ağrı
• Kateter giriş yerindeki ciltte yaygın kızarma, şişlik, ısı artışı
• Kateter giriş yerinde durdurulamayan kanama
• İşlem yapılan kol veya bacakta diğer taraftaki kol ve bacağa göre değişik görüntü
• İdrar yapamama, idrar çıkışında azalma
• Kateter giriş yerinde sıkı, gergin bir şişlik olması
• Nefes darlığı ve göğüs ağrısı

Anjiyografi ve Anjiyoplasti aynı şey mi?

Anjiyografi ve anjiyoplasti aynı tetkik değildirler. Anjiyografi damardaki darlık derecesini saptamak için yapılan bir tanı yöntemidir. Anjiyoplasti ise damar içerisindeki darlık bölgesini açmak, genişletmek için yapılan bir tedavi yöntemidir.

Koroner anjiyografi sonucunda kalp damarlarında darlık tespit edilirse, hastanın damar yapısı ve darlık özellikleri uygunsa anjiyoplasti işlemi yapılır. Anjiyo yapıldıktan hemen sonra aynı seansta veya daha sonraki seanslarda yapılabilir.

Anjyoplasti nedir?

Anjiyoplasti işlemi balon anjiyoplasti ve stent işlemlerini kapsar. Anjiyoplasti kateteri darlığın olduğu damara ilerletilir. Kılavuz tel aracılığıyla darlığın olduğu damar bölgesine ulaşılır ve bu işlem için kullanılan bir balon darlık bölgesinde kontrollü olarak şişirilir. Darlıktaki düzelme görüldükten sonra balon çıkarılır, damardaki kan akımı sağlanmış olur. Gerekli durumlarda açılan damardaki kan akımını daha da artırmak ve tekrar daralmayı engellemek için stent denilen çelik bir tel kafes darlık bölgesindeki damara özel bir işlemle yerleştirilir. Bknz: >>> Angiography

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör