Ani kalp durmasında ilk üç dakika kritik öneme sahip! Kalp krizinde ilk yardım

295 Paylaşım

Dünyada her büyük maratonda ortalama 100 binde 1 sporcu ani kalp durması sonucu hayatını kaybedebiliyor. Bu sporcuların çoğunluğunda bir yapısal kalp hastalığı bulunmuyor. Bu tür kalp durmalarına neden olarak kondisyon yetersizliği ya da yapısal kalp hastalığı neden gösteriliyor. Maraton hazırlığına aylar öncesinden başlamak ve koşu öncesi yeterli kondisyona ulaşmak krizi önleme de büyük önem taşıyor. Diğer yandan organizasyonlarda parkur içi tedbirlerin alınması ve kalp krizi anında müdahale yollarının hızlandırılması da gözden kaçırılmaması gereken bir gerçek. Tüm bu adımlar sporcu ölümlerinin önüne geçmek için hayati önem taşıyor.

Kalbi duran kişinin 3 dakika sonra beyin hasarı başlıyor. Müdahale edilmezse her geçen dakika yaşama şansını yüzde 10 azaltıyor. Altı dakikadan sonra ağır beyin hasarı gelişiyor. Yani ambulans gelene kadar ani kalp durması sonucu hasta hayatını kaybediyor. Toplumuzda kalp masajı yapma ve elektroşok kullanma bilgisi, eğitimi ve dolayısıyla yetkisi de yok denecek kadar az. Son 10-15 yıldır dünyanın değişik ülkelerinde bireylerin kalp masajı yapma ve elektroşok kullanma eğitimi ve ilk yardım yapma bilinci ve yetkisi yaygınlaşıyor.

Kalp krizi belirtileri nelerdir? Kriz anında acil müdahale yöntemleri

Hayatta Kal Derneği Başkanı Doç. Dr. Mutlu Vural: “İlk yardım bilinci eksikliği nedeniyle, ani kalp durması yaşayan pek çok kişi kurtarılamıyor. Ani kalp durması özellikle maraton, ultramaraton gibi zorlayıcı spor aktivitelerinde sıklıkla görülüyor. Oysa Temel Yaşam Kurtarma Zinciri adımlarını öğrenerek ani kalp durması yaşayan hastaların %50-60’ı hayata döndürülebilir. İlk iki adımda her yetişkin birey ani kalp durmasını 30 saniyede tanıyabilmeyi ve derhal 112’yi aradıktan sonra aralıksız kalp masajı yapmayı öğrenebilir.

Üçüncü adımda ise otomatik kalp şok cihazlarının (OED) toplu yaşam alanlarında bulundurulabilir ve kullanılabilir. Ani yığılmalar, aksi kanıtlanıncaya kadar ani kalp durması olarak kabul edilmeli ve kalp masajına başlanmalı. Bizde ambulans öncesi kalp masajı oranı yüzde 5’in altında. İlkyardım bilgisi olan vatandaş sayı ise çok az.” diyor.

Ani Kalp Durmasında Ne Yapmak Gerekir?

Yanı başınızdaki bir kişi aniden yere yığılır, bilincini kaybeder, iç çeker gibi nefes alır veya nefesi kesilirse o kişiye hemen beş halkadan oluşan temel yaşam kurtarma zincirine uyulmalıdır. Müdahale edilmezse her geçen dakika yaşama şansı yaklaşık %10 azalmaktadır. İlk iki dakika içinde OED cihazı ile müdahale edildiğinde yaşama şansı %80 civarındadır. Sadece ambulansı beklemek durumunda bu şans gittikçe azalır. Eğer yakınlarındaki kişiler kalp masajı eğitimi almış ise, ambulans gelene kadar, hayat kurtarabilme şansı olur.

Temel Yaşam Kurtarma Zinciri Nedir?

İlk halka ani kalp durmasının derhal tanınarak 112 acil servisin aranmasıdır. İkinci halka hiç vakit kaybetmeden aralıksız kalp masajına başlamaktır. Üçüncü halka ülkemizde yaygın olmayan halk tipi elektroşok cihazlarıdır (OED). Dördüncü halka ambulans hizmeti ve beşinci halka hastane yoğun bakım üniteleridir.

Kalp krizi belirtileri nelerdir? Kriz anında acil müdahale yöntemleri

OED (Otomatik Eksternal Defibrilatör) Nedir?

Ani kalp durması geçiren kişinin hayata tutunmasını sağlayacak tek etkili yöntem derhal aralıksız kalp masajı yapılması ve elektroşok uygulanmasıdır. Kalbe elektroşok uygulamasını sağlık çalışanı olmayan, sıradan vatandaşların da yapması için geliştirilen OED ler sayesinde dünyada binlerce hayat kurtarılmıştır.

Hastaya anında ve olay yerinde müdahale imkanı sağlayan OED cihazı sesli komutlarla ilkyardımı yapan kişiyi yönlendirmekte, elektrotlar hastaya cihazın komutları doğrultusunda yapıştırıldığında ritim analizi yaparak elektroşok yapılmasına cihazın kendisi karar vermekte ve elektroşok uygulaması yarı otomatik ya da otomatik olarak gerçekleşmektedir. Not: 13 yaş ve üzerinde yapay solunum önerilmemektedir, aralıksız olarak kalp masajı yeterlidir.

Hayatta Kal Derneği kalp sağlığı gönüllüleri maratonlarda

Hayatta Kal Derneği, kamuoyunda farkındalık yaratmak amacıyla, Yaşam Kurtarma Zinciri etkinlikleri gerçekleştiriyor. Bu etkinliklerde eğitimli gönüllüler, doktorlar eşliğinde, ani kalp durmasında ilkyardım olarak yapılabilecek doğru müdahaleyi, insan maketleri ile uygulamalı olarak, anlatıyor. Kalp masajı yapmayı ve otomatik elektroşok cihazı (OED) kullanmayı öğrenen gönüllü sağlık çalışanları, kalp krizi vakalarına karşı maratonlarda sporcuları ve halkı koruyucu önemler alabiliyor.

Derneğin geliştirdiği Ayaklı Cankurtaran ekibi, olası bir sağlık problemi için bisikletleriyle organizasyonlar sırasında hazır bekleyerek, ani kalp rahatsızlıkları ve kalp durması vakalarında mobil uygulama ile acil yardım sağlıyor. Sporcular cep telefonlarına indirdikleri “ ayaklı cankurtaran” uygulamasıyla, ilk yardımın parçası olabiliyor.