Amibik apse nedir? Belirtileri, tanı ve tedavisi

Yazan Dr. Mehmet Adaoglu

Kategori: Tedavi Rehberleri, Tıp Ders Notları, Üye Yazıları Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

137 Paylaşım

Amoebik apse ve intestinal amoebiasis amip kaynaklıdır. Entamoeba histolitika, patojen protozoandır. Yakından ilişkili dispar, ile karışabilen histolitika, patojen değildir. Dünya çapında görülebilmekle birlikte daha çok tropik ve subtropik bölgelerde bulunur. Dünya çapında ciddi amoebiasis insidansı yılda 40–50 milyon vaka civarındadır. E. histolitika İnsan kolonunda yaşar ve burada kistler oluşturur, bu kistler feçesle atılır. Enfeksiyon protozoanın kistik formunun yutulmasıyla bulaşır. Kistler uzun bir süre canlı kalırlar ve bulaşma genellikle feçesin bulaştığı yiyecek veya içecekle olur. Bağırsakları kolonize ettikten sonra histolitika amibi bağırsak duvarını işgal eder ve burada krater benzeri ülserler oluşturur; bu bölgelerde amipler venöz kan dolaşımına erişir. Daha sonra karaciğere ve diğer bölgelere yayılarak, amipli apse oluşturur.

Amibik apsenin Dünya çapındaki önemi

Amoebiasisin mortalite oranı % 0,1–0,2 civarındadır. Ölümlerin büyük çoğunluğu amipli apse gelişiminden kaynaklanmaktadır. Amipli apse şu durumlarda ayırıcı tanıda akla getirilmelidir: tropik bir bölgeden dönen kişide, ateş ve üst karın ağrısı varsa veya ateşi olan bir hastada görüntüleme çalışmaları karaciğerde apse olduğunu düşündürüyorsa.

Dientamoebiasis nedir? Brlirti, tanı ve tedavisi

Amibik apsenin bulgu ve belirtiler

Enfeksiyonun inkübasyon döneminden belirtilerin ortaya çıkmasına dek geçen süre, 1 hafta ila 4 ay arasında değişmektedir. Karaciğer apsesinin belirtileri: ateş ve üst karın ağrısı veya yan ağrısı. Fizik muayene genellikle ateş, üst karın hassasiyeti ve hepatomegaliye işaret eder. Lökositoz ve alkalin fosfataz ve CRP değerlerinin artması yaygındır.

Amibik apsenin tanı

Amipli apsenin ayırıcı tanısı: bakteriyel apse, tümör, ekinokokiyaz ve kist. Tanı, karaciğerin görüntüleme çalışmalarına ve serumda histolitikaantikorlarının saptanmasına dayanmaktadır. Genellikle bakteriyel apse ihtimalini ekarte etmek mümkün değildir ve bakteri kültürü için materyal elde etmek için perkütan aspirasyon gereklidir. Aspiratın mikroskobik incelemesi veya amip antijenlerinin saptanması spesifik bir tanı sağlayabilir.

Bununla birlikte, prosedürde komplikasyon oluşabildiğinden dolayı, her vakaya önerilmez. Amipli apsesi olan hastaların dışkı numuneleri her zaman analize gönderilmelidir zira hastanın bağırsağında amebiyazis olabilir veya belirti vermeyen bir taşıyıcı olabilir. Dolayısıyla, protozoanın kistik formuna karşı etkili ilaç gerekmektedir.

Amibik apsenin tedavi, takip ve prognoz

Amipli apse genellikle ilaç ile tedavi edilebilir; karın boşluğuna yayılma riskinden ötürü cerrahi girişim kontrendikedir. En etkili tedavi metronidazoldür (şiddetli hastalıkta intravenöz olarak, genellikle ağız yoluyla, yetişkinlerde 8 saatte bir 400–800 mg, çocuklarda üçe bölünmüş dozda 35–50 mg/kg, 7–10 gün boyunca). İlaca ek olarak, apsenin perkütan drenajı gerekebilir. Olası intestinal kistin eradikasyonu için bakınız.

Dizanteri nedir? Amipli ve Basilli dizanterinin belirtileri ve tedavisi

Belirtisi olmayan taşıyıcılardaE. histolitikatedavisinin amacı protozoanların bağırsak dışı bölgelere yayılmasının ve daha sonra semptomatik hastalığın gelişmesinin önlenmesidir. Aynı zamanda tedavi sayesinde hastalığın çevreye yayılmasının da önüne geçilmiş olur.

Amibik apsenin önlenmesi

E. histolitikakistleri suyun klorlanmasına dirençlidir ama yeterli filtrasyon, iyot uygulaması, –20ºC ısıda dondurma veya ısıtma (+50ºC sıcaklıkta 5 dakika) sayesinde su kaynaklarındaki kistler ortadan kaldırılabilir.

Kaynak: Ackers JP, Mirelman D. Progress in research on Entamoeba histolitika pathogenesis. Curr Opin Microbiol 2006 Aug;9(4):367-73.