Alkol bağımlılığına genetik yatkınlık

Alkolizm, en basit ifade ile kronik ve aşırı alkol tüketimiyle oluşan bir bağımlılık hastalığıdır. Toplumda alkol bağımlılığınınpsikolojik ve sosyal sebeplerden kaynaklandığı konusunda yaygın bir inanış hakim ama genetik çalışmalardan elde edilen sonuçlar bunun böyle olmadığını gösteriyor. Alkol bağımlılığı ile genler arasındaki ilişki uzun yıllardan beri bilim çevrelerince araştırılıyor ve bu konuda elde edilen sonuçlar alkol bağımlılığına sebep olan yüzlerce genin var olduğunu ve bu genlerden bazılarının birbiriyle bağlantılı olduğunu gösteriyor.

İndiana Universitesi tarafından yapılan ve 20 Mayıs 2014 tarihinde Translational Psychiatry dergisinde yayınlanan araştırma ise bu yüzlerce gen arasında 11 gen’in alkol bağımlılığında daha fazla bağlantılı gösteriyor. (Belki bu konuda daha fazla gen de rol oynuyor olabilir)
– Her ne kadar bu genlerin çalışmasını tetikleyen çevresel faktörler olsada bunlar ikincil faktörler olduğunu artık biliniyor.

Metot
Şüpheli 135 gen arasından 11 aday gen seçildi
İşe, daha önce hayvanlarda ve insanlarda alkol bağımlılığına sebep olan potansiyel 135 genin incelenmesiyle başladı. Incelemeye paralel olarak bu genlerdeki varyantların alkolik ve normal insanlarda ne sıklıkta rastlandığını tespit etmek için 411 alkolik ve 1.307 kontrol grubuna genetik test uygulandı ve çıkan sonuca göre bir risk listesi oluşturuldu. Çalışmanın sonunda çeşitli kriterler göz önünde bulundurularak 11 aday gen belirlendi.

Yapılan gen analizleri,11 gen içerisinde en fazla varyasyonun dördüncü kromozom üzerinde bulunan Synuclein Alpha (SNCA) adındaki gende bulunduğunu ve bu varyasyonlara sahip olan kişilerin oldukça yüksek seviyede alkolik olduğunu gösterdi.

SNCA geninin görevi nedir?
SNCA geni, SNCA adında bir protein kodlar ve bu protein beynin esnekliğini sağlar. Bu protein ayrıca nöronlar arasında nörotransmitter olarak görev yaparak sinirler arasında iletişimi sağlar. Bu protein’in beyinde olmaması veya yeterli olmaması durumunda nörobiyolojik aktivite azalır motivasyon düşer.

Sonuç
Yapılan bu araştırma, alkoliklerin beyninde SNCA protein’nin çok az olduğunu ve bu eksikliği dengelemek için kişinin sürekli alkol tüketerek nörobiyolojik aktiviteyi yükselttiğini gösteriyor. Alkol sayesinde yükseltilen nörobiyolojik aktivite, alkolün etkisi geçmesiyle tekrar düşüyor. Aktiviteyi yükseltmek için tekrar alkol alınıyor ve sonunda kişi bu kısır döngü içierisinde alkol bağımlısı oluyor.

– Risk listesinde yer alan diğer 10 gen’in beyin metabolizmasında değişikliklere sebep olan ikincil etkilerinin olduğu tespit edildi.

Yakın gelecekte alkol bağımlılığı basit bir kan testi ile öğrenilebilecek

Bu bulgular ışığında geliştirilecek basit bir kan testi ile kişinin alkolik olma riski taşıyıp taşımadığı önceden belirlenebilecek.
Şimdi sıra SNCA proteinin kandaki miktarını ölçecek yeni bir kan testinin geliştirilmesinde…

Her ne kadar risk grubundaki kişilerin beyninde SNCA proteini çok az olsada kanlarında bu protein oldukça fazla miktarda bulunuyor. Bu da SNCA’nin kandaki tespitini kolaylaştıran bir avantaj…

Çok yakın bir gelecekte bu testin piyasaya çıkacağı tahmin ediliyor. Bu testin piyasaya çıkması ile birçok kişi daha alkole başlamadan tespit edilip önlem alınabilecek.

SNCA geninin genetik haritası

Mehmet Saltuerk
++++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltuerk
Institute for Genetics
University of Cologne
++++++++++++++++++++++++++

Kaynak: Genetic risk prediction and neurobiological understanding of alcoholism
Citation: Translational Psychiatry (2014) 4, e391; doi:10.1038/tp.2014.29
Published online 20 May 2014

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör