Alerjik rinit (saman nezlesi) nedir? Belirtileri ve tedavisi

Alerjik rinit, burun içini kaplayan mukozanın alerjik nedenli iltihaplanmasına denir. Alerjik yatkınlığı olan kişilerde daha sık görülür. Çoğunlukla ömür boyu sürer ancak, ileri yaşlarda şiddeti azalabilir. En sık görülme nedeni havada uçuşan polenlerdir. Ama herhangi bir alerjen tarafından tetiklenebilir. Kendiliğinden geçme olasılığı çok düşüktür. Ama soruna neden olan alerjenlerden uzak durmak önemli faydalar sağlar. Hastalığın yaygınlığı oldukça yüksektir. Bilimsel çalışmalara göre, toplumun yaklaşık beşte birinin alerjik rinitli olduğu belirtilmektedir. Alerjik rinit olan kişilerde sosyal ve psikolojik sorunlar daha sık görülmektedir.

Saman nezlesi nedir?

Alerjik rinitin birde tüm yıl boyunca süren tipi vardır ve perenial rinit olarak isimlendirilir. Perenial rinittin nedeni, genellikle yıl boyunca ortamda bulunan hayvan tüyü, çeşitli kimyasallar veya ev tozu gibi alerjen faktörlerdir. Eğer gerekli tedbirler alınır ve uygun tedavi verilirse hastalığın atak sayısını azaltmak mümkündür³.

Nezle nedir, nasıl tedavi edilir? Soğuk algınlığı ve grip arasındaki farklar

Alerjik rinit nedenleri?

• Alerjik rinitin en önemli nedeni havada uçuşan polenler ve ağaçlardır
• Küf, hayvan tüyü, ev tozu ve akarları gibi alerjenlere karşı gelişebilir
• Kuru ve rüzgarlı havalarda polen miktarı fazladır ve alerjik rinit görülme sıklığı da artar,
• Mevsimsel alerjik rinite özellikle baharda ortaya çıkan ağaç polenleri neden olur
• Tüm yıl devam eden alerjik rinit ise hamam böcekleri ve ev tozu akarlar neden olur
• Evde köpek, kedi, kuş gibi hayvanları beslemek alerjik rinitin şiddetini arttırabilir

Çocuklarda tedavi edilmeyen saman nezlesi astım’a dönüşebilir!

Alerjik rinit belirtileri

• Burun akıntısı ve burun tıkanması
• Gözlerde sulanma ve kaşıntı
• Aksırma, öksürme ve boğaz ağrısı
• Boğazda, burunda veya üst damakta kaşıntı
• Sinüslerde baskı ve yüzde ağrı
• Gözaltlarının şişmesi ve mavimsi bir renk alması
• Koku ve tat duyularında azalma
• Çocuk hastalarda sık sık ellerini buruna sürtme ve kaşıma hareketi
• Yorgunluk, algılama güçlüğü, uyku bozukluğu
• Bazen bu belirtilere hırıltılı solunum eşlik edebilir, öksürük ve başağrısı olur

Alerjik rinitin görülme yaşı ve diğer alerjik sorunlar

• Alerjik rinit genellikle alerji yatkınlığı olan, atopik olarak adlandırılan kişilerde görülür,
• Bu kişilerde diğer alerjik hastalıkların (egzama, ürtiker, astım) görülme sıklığı da artar,
• Ailesinde alerjik hastalık öyküsü olan kişilerde de alerjik rinit görülme sıklığı artar,
• Hastalık genellikle 40 yaşından önce görülür, yaş ilerledikçe şikayetler azalır,
• Hastalığın kendiliğinden tamamen geçmesi çok nadir görülen bir durumdur,

Alerjik rinite nasıl tanı konur?

• Hekimler alerjik rinit tanısı için öncelikle hastada görülen belirtileri inceler,
• Belirtilerin hangi mevsimde, nasıl ortaya çıktığı teşhis için önemlidir,
• Testlerin sonuçları negatif olsa bile, hastada görülen belirtilerle de teşhis konulabilir,
• Muayenede hastanın burun mukozası ve diğer noktalar incelenir,
• Alerjik rinit tanısı için antikor IgE testi gibi pek çok tanı testi bulunur,
• Deriye uygulanan alerji testleri en sık kullanılan yöntemler arasındadır,
• Hastaların muayenesinde burun akıntısı direk olarak görülebilir,
• Burun içinde soluk renk, saydam salgı artışı, ödem –şiş ve et büyümesi görülebilir,
• Ağız içinden bakıldığında geniz akıntısı ve farenjit görülebilir

Alerjik astım belirtileri nelerdir? Astım ve alerji nasıl tedavi edilir?

Ne zaman alerji uzmanına gitmek gerekir?

• Belirtileriniz aşırı derecede arttıysa
• Sizi tüm yıl boyunca rahatsız ediyorsa
• Alerji ilaçları belirtileriniz azaltmaya yardım etmiyorsa
• Alerji ilaçlarınız yan etkilere neden oluyorsa
• Alerji aşıları hakkında bilgi almak istiyorsanız

Geniz akıntısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Alerjik rinit tedavisi

Özellikle kaşıntı, akıntı ve hapşırma gibi belirtilerin giderilmesinde etkilidirler. Ayrıca burun iç yüzeyindeki şişliği azaltan ilaçlar da tedavide kullanılmaktadır. Yaygın olarak kullanılan bir diğer seçenek ise kortizon içeren burun spreyleridir. Ancak tüm bu ilaçlar muhakkak hekim tarafından hastalığın şiddeti ve hastanın durumu değerlendirilerek verilmesi gerekir. Hastalığın medikal tedavisi aynı zamanda çevre kontrolü danışmalığını da kapsamalıdır.

Tedavi için öneriler

• Alerjen uyaranlarla temasın kesilmesi,
• İlaç tedavisi,
• Hiposensibilizasyon (aşı tedavisi),
• Cerrahi tedavi
• Fototerapi (Rhinolight)

Alerjik rinit ve nezle arasındaki farklar

Alerjik rinit ve nezle belirtileri birbirlerine benzeyebilir. Ayırt etme yolu:

• Ateşiniz yoksa ve ince, sıvı bir burun akıntınız varsa alerjik rinite yakalanmışsınız demektir. Ama burun akıntısı daha sarıysa, vücudunuzda ağrılar varsa ve düşük de olsa ateşiniz çıkmışsa bu bir nezle belirtisi.
• Alerjik rinit alerjen maddeyle temas halinden hemen sonra başlar. Nezleyse virüsü kaptıktan birkaç gün sonra ortaya çıkar.
• Alerjik rinit, alerjen maddeye maruz kaldığınız sürece devam eder. Nezleyse sadece üç beş gün sürer.

Nezle nedir, nasıl tedavi edilir? Soğuk algınlığı ve grip arasındaki farklar

Alerjik rinitli kişiler neye dikkat etmelidir?

• Alerjik rinitli kişilerin tozlu ve polenli ortamlarda bulunmaması, eğer bulunmak zorunda kalacaklarsa maske kullanmaları gerekir,
• Polenlerin uçuştuğu mevsimlerde kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır,
• Özellikle kaloriferli evlerde kuru ev havası alerjik rinitin kötüleşmesine neden olabileceğinden, evde hava nemlendiricileri kullanılmalıdır,
• Oda havasının temizliğine dikkat edilmelidir,
• Evde hayvan ve bitki beslemekten kaçınılması gerekir,
• Tüylü ve yünlü battaniyeler yerine pamuklu ve sentetik olanları tercih edilmelidir,
• Toz barındırabilecek tarzda kilim, halı gibi ev eşyaları kullanılmamalıdır,
• İlaçlarınızı hekiminizin önerdiği şekilde kullanmaya özen gösterin,
• Genel sağlık kurallarına uyun,
• Her gün egzersiz yapın, sigarayı bırakın, dengeli beslenin,

• Alerjenlerin dikkatlice ortadan kaldırılması (hayvanlar, evdeki toz ) sadece belirtilere sebep oluyorsa gereklidir. Bugünkü görüşe göre, sadece önlem amacıyla doğal ortamdaki alerjenlerden kaçınmaya gerek yoktur..
• İlaç tedavisi, farklı ilaç gruplardan belirtilere göre ayrı uygulanan ilaçların bir kombinasyonunu içermelidir.
• Alerjik rinitte antihistaminler aksırma ve mukoz oluşumunu kontrolünde en etkili ilaçlardır. Daha az yan etkisi olan yeni antihistaminlerden faydalanılmalıdır.
• Antihistaminler ayrıca nazal sprey olarak da mevcuttur.
• Kombinasyon ürünlerin (antihistamin + sempatomimetik) nazal tıkanıklık üzerinde oldukça olumlu etkileri vardır. Sürekli olarak 10 günden fazla kullanılmamalıdır.
• Nazal kortikosteroidler alerjik rinitin tüm semptomlarına karşı etkilidir ve ayrıca nazal poliplerin büyümesi üzerinde önemli bir etkisi olan yegane ilaçlardır. Daha düşük sistemik biyo-yararlanımları olduğundan özellikle çocuklar için daha yeni ilaçlar reçete edilmelidir.
• Kromoglikat rinitin tüm semptomları üzerinde bir miktar etki gösterir ama etkinliği kortikosteroidlerden açıkça daha azdır.
• Lökotrien reseptör antagonistleri, alerjik rinitin semptomlarını rahatlatır.
• Duyarsızlaşma tedavisi (hiposensitizasyon, alerjen immünoterapi,) esas olarak polen kaynaklı rinit durumunda düşünülür. Duyarsızlaşma tedavisi uzman bir doktor tarafından reçete edilir ama yetişkinlerde tedavi genelde uzman birim ile irtibat halindeki bir genel pratisyen tarafından gerçekleştirilir.
• Alerjik rinit ile ilişkili diğer semptomların yönetimi:
  • konjunktival semptomlar için göz damlası (mast hücre sabitleyicileri, antihistaminler)
  • eğer antihistamin kullanımı ya da nazal kortikosteroidler kuruluğa ya da iritasyona sebep olmuşsa, mukoz membranları nemlendirmek ve iyileştirmek için nazal spreyler ve solüsyonlar (su ya da yağ bazlı)
  • nazal kortikosteroidler ile tedavi başlamadan önce nazal tıkanıklıkta bir rahatlama gerekiyorsa, sempatomimetik ilaç içeren spreyler kısa süreli kullanılabilir (7-10 günden fazla olmamak kaydıyla).

Göz damlası nasıl kullanılır? Ne işe yarar, yan etkileri nelerdir?

Farklı rinit tiplerinde ilaç tedavisi

Mevsimsel rinit belirtileri

• Polen sayımı düşük olduğu sürece antihistaminikler tek başına yeterli olabilir. Polen alerjide, ihtiyaç duyulduğu takdirde topikal tedaviye (nazal kortikosteroidler) ek ilaç olarak antihistaminikler kullanılabilir. Oral uygulanan antihistaminikler yerine doğrudan burun ya da konjunktivaya uygulanan antihistaminikler kullanılabilir.
• Eğer tedaviye semptomların başlangıcından önce başlanmışsa nazal kortikosteroidler nazal tıkanıklığa karşı en etkili olanlardır. Düzenli tedavi mevsim süresince devam etmelidir. Hasta maruziyete (polen sayımı) ve semptomlara bağlı olarak dozu kendisi ayarlayabilir.
• Kormoglikata da ayrıca polen mevsimi ve semptomlar başlamadan önce başlanır. Mast hücre sabitleyici göz damlaları (kromoglikat, lodoksamid) ayrıca mevcuttur. Tedavi mevsim boyunca devam etmelidir.
• Lökotrien reseptör antagonistlerin etkisi antihistaminin etkilerine benzer2. Bunlar astım için ilave ilaç olarak kullanılırlar ve bu sebepten dolayı alerjik riniti olan astım hastaları için faydalıdırlar.

Çocuklarda gıda alerjisi ve aşırı duyarlılık: Belirtileri ve tedavisi

Pereniyal rinit (sürekli semptomlar)

• Nazal kortikosteroidler genelde tercih edilen ilaçlardır ve hem aralıklı hem de devamlı olarak kullanılabilirler (örneğin nazal polipleri olan hastalar). Başlangıç dozu genelde her nostril içine günlük (geceleri) iki spreydir. Genelde dozu düşürmek mümkündür, böylece optimal bir durumda devam dozu her nostril içine iki günde bir spreydir. Ayrıca, birkaç hafta devam eden tedaviden sonra eşit sürelerde ara verilecek şekilde periyodik tedavi de uygulanabilir.
• Antihistaminler aksırma ve aşırı mukoz salgılamasını kontrol amacıyla kullanılabilir. Antihistaminler ayrıca hafif nazal tıkanıklık durumlarında sempatomimetik ilaçlarla birlikte kullanılabilir.
• Pereniyal rinitte alerji semptomlarının başlamasını engellemek amacıyla kısa süreli olarak kromoglit kullanılabilir, örneğin hayvanlarla beklenen bir temas öncesinde.
• Lökotrien reseptör antagonistler de ayrıca astım ile ilişkili pereniyal rinit vakalarında uygundur.

NARES (eozinofili sendromlu alerjik olmayan rinit)

• Farmakoterapi antihisteminler ve topikal kortikosteroidlerden oluşur (pratikte ilaç tedavisi alerjik rinitte kullanılanlarla aynıdır).

Vazomotor rinit

• Vazomotor rinitte, aşırı mukoz salgılanışı en iyi ipratropium nazal sprey ile tedavi edilir. Yaşlı hastalar tedavi edilirken antikolinerjik ilaca kontraendikasyonlar hatırlanmalıdır. Antihistamin ve sempatomimetik ilaçları barındıran kombine ilaçlar da ayrıca faydalı olabilir.

Alerjik rinit hangi durumlarda komplikasyonlara yol açar?

Alerjik rinit bazı durumlarda komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar şunları içerir: nazal polipler – anormal ve burun dışı (benign) nazal geçişler ve sinüslerin içinde büyüyen sıvı sıvı keseleri, sinüzit – sinüslerden mukusun akmasını engelleyen burun iltihabı ve şişlikten kaynaklanan bir enfeksiyondur orta kulak enfeksiyonları – kulak zarının hemen arkasında bulunan kulağın bir kısmının enfeksiyonudur. Ciddi vakalarda bazen cerrahi gerekli olmasına rağmen, bu problemler sıklıkla ilaçla tedavi edilebilir. Ayrıca Bknz: >>>

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör