Akromegali belirtileri gözden kaçabilir

17 Temmuz 2010 | 14 Şubat 2023 | Kategori: Diğer Hastalıklar Print

179 Paylaşım

Türkiye’de 4 bine yakın akromegali hastası bulunduğunu ancak bunların çok azının tanı alabildiğini söyleyen Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD öğretim üyesi Prof. Dr. Tomris Erbaş, “Akromegali hastalığında temel sorun geç tanıdır. Semptomların başlaması ile tanı arasında geçen süre bazen 10 yıla uzayabilir. Akromegali belirtileri kolayca gözden kaçırılabileceği için farkındalık yaratmak hayat kurtarır” dedi.

Akromegalinin büyüme hormonunun aşırı miktarda salgılanması sonucu geliştiğini dile getiren Prof. Dr. Erbaş, “Erişkinlerde büyüme hormonunun aşırı salgılanması sonucunda akromegali gelişir. Akromegali nadir görülen bir hastalıktır ve genellikle orta yaşlı kişilerde (40-50 yaş) görülür. Hastalık belirtilerinin çok yavaş ilerlemesi tanı konulması gecikmektedir. Hastaların %99’unda nedeni hipofiz bezinin ön bölümünde bulunan ve “hipofiz adenomu” olarak adlandırılan iyi huylu tümördür.

akromegali belirtileri

Hipofizdeki büyüme hormonu salgılayan hücrelerden gelişen bu tümör, aşırı miktarda hormon salgılayarak akromegali oluşmasına neden olur. Akromegalik hastalar etkili şekilde tedavi edilmedikleri zaman; diyabet, kalp yetmezliği, yüksek tansiyon, solunum hastalıkları ve kanserler nedeniyle hayatları kısalmaktadır.”

El ve ayaklardaki büyüme akromegalinin önemli belirtileridir

Akromegalinin en belirgin bulgusunun ellerde ve ayaklarda oluşan büyüme olduğunu belirten Prof. Dr. Erbaş, “Yıllar içinde ayakkabı ve yüzükler dar gelmeye başlar. Yüz kemiklerinde, burun ve kulaklarda büyüme olur. Çene ve alın kemiklerindeki abartılı büyüme nedeniyle yüz genişler ve kabalaşır. Dil ve dudak büyür. Ses tellerindeki yapısal değişiklik sonucunda, seste değişme ve kalınlaşma meydana gelir.

Akromegali nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Aşırı terleme hastalığın önemli bulgularından biridir. Akromegalik hastaların cildinde sıklıkla siğil ve et beni gelişir. El bileğindeki yumuşak doku artışı, sinir sıkışmasına neden olur ve “karpal tunel sendromu” gelişir. Sinir sıkışmasına bağlı olarak ellerde uyuşma, karıncalanma ve ağrı oluşur” dedi.

Akromegalik hastalarında çok sayıda komplikasyon gelişebilir

Akromegalik hastalarda çok sık horlama görüldüğünü dile getiren Prof. Dr. Erbaş, şu bilgileri verdi: “Uyku bozuklukları ortaya çıkabilir. Akromegali hastalarında diyabete sık rastlanır. Büyüme hormonunun aşırı salgılanması iç organlarda büyümeye yol açar. Kalp kasında büyüme oluşur ve kalp fonksiyonları bozulur. Bunun sonucunda kalp yetmezliği gelişir. Hastaların büyük bölümünde tansiyon yüksekliği tespit edilir. Bu kişilerde tiroid hastalıkları, özellikle noduler guatr sık olarak görülür. Akromegalik hastalarda kabızlık ve hemoroid görülme riski de fazladır. Hemoroid kanamalarına bağlı olarak kansızlık gelişebilir.”

Tiroid kanseri ve meme kanseri gelişimi açısından akromegalik hastaların risk taşıdıklarını söyleyen Prof. Dr. Erbaş, “Akromegalisi olan kadın hastalarda adet bozuklukları ve galaktore görülebilir. Erkek hastalarda ise cinsel fonksiyon bozuklukları ve iktidarsızlık gelişebilir. Akromegaliye neden olan büyük adenomlar, çevre dokulara baskı yapabilir. Bu baskı sonucunda baş ağrısı gelişir. Görme sinirinin etkilenmesine bağlı olarak görme bozuklukları meydana gelir” diye konuştu.

Akromegali tanısı nasıl koyulmalıdır?

Hastaların muayene bulgularında akromegaliden şüphelenildiğinde mutlaka büyüme hormonu ve IGF-1 faktörünün ölçülmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Erbaş, “Şeker yükleme testi yapılarak, kan şekeri ve büyüme hormon değerlerinin yarım saat ara ile beş kez ölçülmesi tanı için çok değerlidir. Büyüme hormon haricindeki diğer hipofiz bez hormonları ve prolaktin düzeyi’de değerlendirilir.

Bu testler ile büyüme hormon fazlalığı tespit edildikten sonra hipofiz bezinin görüntülenmesi manyetik rezonans görüntüleme (MR) yapılır. Akromegalik hastalarda tanıdan sonra, kalp hastalıklarına ve tiroid hastalıklarına yönelik tetkiklerinde yapılması gerekir. Poliplerin değerlendirilmesi için kalın barsaklar kolonoskopi ile incelenmelidir. Kadın hastalarda mamagrafi takipleri yapılmalıdır” dedi.

Ayak numarasının büyümesi, yüzüklerin dar gelmesi Akromegali belirtisi olabilir!

Akromegalik hastalığında güncel tedavi ile başarılı sonuç

Akromegali tedavisinde son yıllarda yeni ilaç ve yöntemlerin kullanılması ile başarılı sonuçlar alındığını söyleyen Prof. Dr. Erbaş, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu amaçla cerrahi tedavi, ilaç tedavisi veya radyoterapi kullanılmaktadır. Cerrahi tedavi ile tümörün tamamen çıkarılması amaçlanır. Bir cm’den küçük olan adenomlarda cerrahi tedavi başarısı daha fazladır. Cerrahi tedaviden sonra hastalık halen devam ediyorsa, ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Bazı hastalarda bu iki tedaviye ilave olarak radyoterapi uygulanması gerekebilir. Akromegalik hastaların ayrıca diyabet, kalp hastalıkları, solunum hastalıkları ve tiroid hastalıkları yönünden de tedavilerinin yapılması gerekir.”