Akne nedir? Sivilcenin nedenleri, çözümü ve pratik öneriler

9 Şubat 2015 | 25 Haziran 2022 | Kategori: Cilt Sağlığı, Sağlık Sözlüğü Print

544 Paylaşım

Akne, ergenlik çağındaki gençlerin %85’inde görülmekte ve sıklıkla yetişkin yaşlara kadar devam etmektedir. Başlangıç yaşı, ergenlik çağında kızlarda 10-17; erkeklerde 14-19’dur. Erkeklerde kadınlara göre daha şiddetlidir. Hastaların büyük bir kısmında genetik yatkınlık söz konusudur. Akne her ne kadar sağlığı tehdit eden bir durum olmasa da, görselliğin ön planda olduğu ergenlik çağındaki kişilerde ciddi psikolojik problemlere neden oluşturabilir. Tedavi edilmediği takdirde ise, kalıcı izlere neden olabilir. Aknenin tedavi edilebilir hastalık olduğunu söyleyen Dermatoloji Uzmanı Uzm. Dr. Serpil Özyılmaz, tedavi sürecinin uzun olması sebebiyle, etkin sonuca ulaşmak için sabırla beklenmesi gerektiğini belirtiyor.

İçindekiler

Akne nedir?

Halk arasında sivilce adıyla bilinen akne, en sık rastlanan ve kişilerde psikolojik problemler oluşturabilen bir cilt problemi olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle, sonbahar ve kış aylarında daha da kötüleşebilen akne; bazen de yaz aylarında terleme ve güneş etkisi ile yağ salgısının artmasına bağlı oluşabiliyor. Akne, en sık ergenlerde olmak üzere her yaşta görülebilen, deride bulunan yağ bezlerinin ve kıl köklerinin düzgün çalışmaması sonucu, belirli vücut bölgelerinde ortaya çıkan bir inflamasyondur.

Akneli kişilerin bilmesi gerekler

Akne uzun sürelidir, dolayısıyla uzun süre tedavi gerektirir.
Akne tedavi edilmezse iz kalma riski daha yüksektir.
Kişinin evde yüzüyle oynaması, sıkması, kaşıması, iz kalma riskini artırır.
Akne bir deri hastalığıdır. Tedavisi deri hastalıkları uzmanı hekimin alanına girer.
İlaç tedavisi kişiye göre değişir. Bu nedenle arkadaştan, komşudan ilaç tavsiyesi almak yanlıştır. İlaç seçimini hekim, hastanın yaşına, cinsiyetine, sivilcelerin şiddetine, yaygınlığına göre yapar.
Erkek hastalarda akne genellikle genç erişkin yaşlarında iyileşir.
Kadın hastalarda erişkin yaşta sık görülür.

Güneşlenmek akneye iyi gelir mi? Akne hakkında ‘Doğru’ sanılan 10 ‘Yanlış’

Sivilcenin nedenleri?

Aknenin oluşumundan birçok neden sorumludur. Bunların başında artmış androjenler (erkeklik hormonu) gelir. Ergenlik döneminde, hem erkek hem de kızlarda androjen seviyesi artar. Bu süreç aşırı yağ üretimine yol açar. Bazı hormon ilaçları başta olmak üzere birtakım ilaçlar da akne oluşumunda etkindir.

Bunun dışında özellikle yağ bazlı kozmetik ürünler ve aknejenik mineral yağlar da sivilce oluşumunda nedenler arasındadır. Stresin aknenin alevlenmesine sebep olduğu bilinmektedir. Kişinin özellikle saçları için kullandığı şekillendiriciler yüz bölgesinde yağlanmaya sebep olarak sivilce oluşturabilir. Çevresel etmenler, hava kirliliği, yüksek nem düzeyleri akneyi harekete geçirir. Sivilcelerin sıkılması ve fırçayla tahriş edilmesi, hem zararlı, hem de artışına neden olmaktadır.

Sivilce neden olur? Sivilceye iyi gelen şifalı bitkiler ve tedaviler

Gıdalar ve stres, sivilce nedeni midir?

Akne ile ilgili birçok kulaktan dolma yanlış bilgiler vardır. Çikolata ve yağlı yiyecekler suçlanmaktadır. Ancak gıdaların akne gelişimini başlattığı veya tetiklediği yönünde yayınlanmış bilimsel bir çalışma mevcut değildir.
Yine de kişilerin, aknenin yiyecekle arttığı yönünde kişisel tespitleri varsa, o gıdalardan az tüketilmesi faydalı olacaktır.
Stres, aknenin nedeni olarak görülmez ancak ağır stresli dönemlerde, stres hormonlarının da artışı ile sivilcelerde çoğalma olmaktadır.
Çoğu kez aknenin karaciğer hastalığından kaynaklandığı söylenir; oysa ki sivilcenin karaciğer veya iç hastalıklarıyla hiçbir ilişkisi yoktur.

Akneyi önlemek için cilt temizliği nasıl yapılmalı?

Cildimiz; günlük bakım olarak günde iki kez, temizleyici madde ve ılık su ile yıkanmalıdır. Yağ bazlı temizleyiciler kullanılmamalıdır. Akneli ciltler, özellikle pH değeri 5.5 olan ürünleri tercih etmelidirler. Cildi çok sık yıkamak da sivilce eğilimini artırır. Doktorunuz, en uygun temizleyiciyi seçmeniz konusunda size yardımcı olacaktır. Güneş çoğu kişide sivilce oluşumunu baskılarken bazılarında artırıcı etkisi olduğu görülmektedir. Solaryum da sivilce eğilimini artırabilmektedir.

Anti aging nedir, nasıl yapılır? Cilt sağlığına ve yaşlanmaya etkileri

Akneli kadınlar makyaj yapabilir mi?

Akneli ciltler; göz makyajı, ruj ve allık kullanabilir. Fondöten ve pudranın kullanılması ise, ancak cilt tiplerine uygun olanların tercihi ile mümkündür. Özellikle fondötenin yağsız ve su bazlı olmasına ve non-komedojenik olduğunu belirten yazılar bulunmasına dikkat edilmelidir.

Akneli erkekler traş olurken nelere dikkat etmelidir?

Akneli cilde sahip erkekler, tıraş bıçağı veya elektrikli traş makineleri kullanabilirler. Ancak tıraş köpüğü seçiminde dikkatli olmalıdırlar. Sivilceler tahriş edilmeden, koparılmadan tıraş olunmalıdır.

Akne, ergenlerin ve hormonal dengesizlik yaşayan kadınların ortak derdi

Akne nasıl tedavi edilir?

Akne tedavi edilebilir bir deri hastalığıdır. Ancak tedavi süreci uzundur. Tedavi sürecinde yanıt 2. aydan itibaren başlar; 4-8 ay arasında devam eder. Sivilce tedavisinde etkin sonuca ulaşmak için sabırla beklemek gerekir.
Hafif aknelerde; deriye sürülecek antibiyotikli krem, solüsyon ve jeller ile tedavi sağlanabilmektedir. Biraz kuruluk yapabileceğinden, yağsız bir nemlendirici kullanmakta fayda vardır.
Orta şiddetli aknede, ağız yolu ile alınan antibiyotikler kullanılır. Bunlar; kıl foliküllerinde bulunan bakterilere karşı etkin olmaları sebebiyle, kızarıklık ve iltihaplanmaları azaltırlar.
Hormonal kaynaklı aknelerde doğum kontrol hapları akneyi önemli derecede iyileştirebilir. Şiddetli aknede, ağızdan alınan isotretinoin tedavisi yapılmaktadır.

İltihaplı sivilce neden olur? Ne iyi gelir, nasıl geçer?

Diğer bir seçenek olarak ise; peeling, meyve asitleri ve kimyasallarla yapılan soyma tedavilerini söyleyebiliriz. Bunlarla gözle görünür derecede başarı sağlanmaktadır. Glikolik asit, laktik asit, TCA, kimyasal peeling son yıllarda etkin şekilde bu tedavilerde rol oynamakta; özellikle akneli ciltlerde yağ kontrolü sağlamak için önerilmektedirler.
Peeling işlemi; cildin soyularak gözeneklerin açılmasını ve temiz kalmasını sağlar, cildi yeniler. Böylece akne gelişimi engellenmiş olur. Aynı zamanda akne sonucu oluşan izlerin ve lekelerin tedavisinde de oldukça etkindir.
Son zamanlarda aktif akne döneminde lazer tedavileri uygulanan tedavi yöntemleri arasına girmiştir.
Akne izlerinde fraksiyonel lazer sistemleri günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır.