Zencefil, eski çağlardan beri kullanılan çok şifalı bir bitki ve lezzetli bir baharattır. Hoş kokulu bir bitki olan zencefilin ana biyoaktif bileşiği gingerol, güçlü bir antioksidandır. Bu özelliği ile pek çok kronik hastalığa karşı koruyucu olabilir. Zencefil ayrıca mide bulantısı, hazımsızlık gibi sindirim sorunlarını rahatlatır, bağışıklığı güçlendirir, ağrı kesici ve iltihap önleyicidir. Kullanım alanı geniştir. Taze veya toz formunda kullanılır, çayı lezzetli ve şifalıdır. Fazla tüketildiğinde bazı sindirim sorunlarına neden olabilir. Kronik bir hastalığınız varsa veya düzenli ilaç kullanıyorsanız doktorunuza danışmadan kullanmayınız.
İçindekiler
Zencefil, binlerce yıldır Çin ve Hint tıbbında kullanılan Güneydoğu Asya kökenli şifalı bir bitkidir. Kakule ve havlıcan ile aynı ailedendir. Mor ve pembe çiçekleri olan zencefilin esas kullanılan kısmı köküdür. Sağlık açısından pek çok faydası bulunan bu kök taze, kurutulmuş veya toz halinde tüketilebilir. (1)
Zencefilin ana biyoaktif bileşiği gingerol, güçlü anti-inflamatuar ve antioksidan etkiye sahiptir. Zencefilin güçlü aroması gingerolden gelir. Zencefilde ayrıca önemsiz miktarda lif ve şeker bulunur. Bir çorba kaşığı taze zencefilde yalnızca 1 gram karbonhidrat vardır. Glisemik indeksi düşüktür, şeker hastaları ve kan şekerine dikkat etmesi gerekenler rahatlıkla tüketebilirler. Ayrıca düşük kalorilidir ve yağ içermez.
Araştırmalar kuru ya da taze zencefilin ve toz zencefil çayının mide bulantısına karşı oldukça etkili olduğunu gösteriyor. En etkili olduğu alan hamilelikte sabah bulantısı olsa da ameliyat veya kemoterapi nedeniyle oluşan bulantılara da yardımcı olabilir. Ancak zencefili gebelikte, özellikle doğumunuza az zaman kaldıysa ya da düşük öykünüz varsa kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Zencefil vajinal kanama ya da pıhtılaşma bozukluğuna neden olarak düşük riski yaratabilir. (2)
Osteoartrit (kireçlenme) yaygın bir sağlık sorunudur. Bu hastalık vücuttaki eklemlerin dejenerasyonuna neden olur ve bunun sonucunda da eklemlerde ağrı ve sertlik gibi semptomlar oluşur. Araştırmalar, ağızdan alınan zencefilin ya da topikal olarak eklemlere uygulanan zencefil yağının osteoartrit ağrılarını, inflamasyonu ve eklem sertliğini, özellikle de diz osteoartritini azaltabildiğini gösteriyor. (3)
Zencefil yağı, neye iyi gelir? Nasıl kullanılır? Faydaları ve zararları
Araştırmalar toz zencefilin özellikle tip 2 diyabet hastalarında hem açlık hem de uzun vadeli kan şekerini düşürebildiğini, aynı zamanda, HbA1c‘yi (kan şekeri düzeyi) çarpıcı bir şekilde iyileştirdiğini gösteriyor. Ancak konuyla ilgili daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. (4)
Hazımsızlık (dispepsi), mide üst kısmında tekrarlayan ağrı ve rahatsızlık hissine neden olan bir sorundur. Midenin geç boşalması hazımsızlığın önemli sebeplerinden biridir. Zencefil midenin boşalmasını hızlandırarak hazımsızlığı rahatlatabilir. (5)
Zencefili özellikle adet döneminin başında kullanırsanız, ağrı kesici özelliği ile adet sancısını hafifletebilir. Yapılan çalışmalarda, toz zencefilin adet ağrısında nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar ve asetaminofen, kafein, ibuprofen gibi ağrı kesiciler kadar etkili olduğu gözlendi. (6)
Kanda LDL (kötü) kolesterol seviyelerinin yüksek olması kalp hastalığı riskinde artışa neden olabilir. Araştırmalar zencefilin LDL (kötü) kolesterol, toplam kolesterol ve kan trigliserit seviyelerinde düşüş sağlayabileceğini gösteriyor. Ancak bu araştırmalarda kullanılan zencefilin dozu çok yüksek olduğu için, günlük tüketimin ne kadar etkili olacağına dair daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. (7)
HbA1C testi nedir? Nasıl yapılır? Hemoglobin A1C ne işe yarar?
Oksidatif stres ve kronik inflamasyon Alzheimer hastalığının ve yaşa bağlı bilişsel gerilemenin temel nedenlerindendir. Yapılan pek çok araştırma zencefilin içerdiği antioksidanların ve biyoaktif bileşiklerin beyindeki inflamasyonu engelleyebileceğini, beyin işlevlerini arttırabileceğini ve demansa karşı koruyabileceğini gösteriyor. (9)
Zencefilin içerdiği gingerol ve diğer antioksidanlar kanser riskinde artışa neden olabilecek toksik maddeler olan serbest radikallerin birikmesini ve bu nedenle oluşabilecek oksidatif stresi engelleyebilir. 2015 yılında yapılan bir çalışma, zencefilin belirli gastrointestinal sistem kanserlerine (kolorektal, mide, pankreas, karaciğer kanseri vb.) karşı etkili olabileceğini gösteriyor. Ancak yine de daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ancak eğer kanser tedavisi görüyorsanız, bazı ilaç etkileşimlerini engellemek için zencefili tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışın. (8)
Araştırmalar zencefilin vücut kitle indeksini ve kan insülin seviyelerini düşürmeye yardımcı olabildiğini ve kilo vermeyi desteklediğini gösteriyor. Ayrıca yakılan kalori miktarını arttırma ve iltihabı azaltma özellikleri de bu mekanizmayı destekliyor olabilir.
Geleneksel ve alternatif tıpta farklı amaçlarla uzun yıllardır kullanılan zencefilin en yaygın kullanıldığı alanlar sindirimi rahatsızlıkları, mide bulantısı ve soğuk algınlığı. Bunun dışında özellikle toz veya taze zencefil eşsiz kokusu ile doğu ve batı mutfağında yemeklere, kurabiye ve keklere, içeceklere lezzet katmak için kullanılıyor.
Zerdeçal çayı nasıl yapılır? Neye iyi gelir? Faydaları ve zararları
Zencefili kullanmanın birçok farklı şekli vardır. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır:
Genellikle zencefili taze veya toz formunda tüketmek önerilir, ancak eğer lezzetinden hoşlanmıyorsanız içinde belli miktarlarda toz zencefil içeren takviyelerini de eczanelerde bulabilirsiniz. Zencefilin takviyelerinde genellikle yetişkinler için önerilen doz günde 500 mg-3 g arasıdır. Kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.
Zencefil gebelikte sabah bulantılarını hafifletebilir. Ancak çok fazla kullanıldığında kanama riski yaratabileceği için doğumu yaklaşan ya da kanama veya düşük öyküsü olan hamilelerin kullanması sakıncalı olabilir. Günde 1 grama kadar toz zencefil veya 2 fincan zencefil çayı hamile kadınlar için güvenlidir.
Zencefil çayı, mide bulantısında, hazımsızlıkta, rahatlamak için, bağışıklığı güçlendirmek için, ağrı ve iltihap tedavisinde tüketilir. Ayrıca kalp ve beyin sağlığı için koruyucudur. Kilo vermeyi destekler. Lezzetli ve faydalı bir içecektir. Önerilen miktar günde 1-2 fincandır. Hem toz hem taze zencefilden yapılabilen zencefil çayına bal ve limon ekleyerek lezzet katabilirsiniz.
Zencefil çayı nasıl yapılır? Nasıl içilmeli? Faydaları ve yan etkileri nelerdir?
Zencefil çoğunlukla güvenlidir. Bazen, fazla tüketildiğinde mide ekşimesi, ishal, geğirme ve mide rahatsızlığı gibi hafif yan etkiler görülebilir. Cilde topikal uygulandığında bazen tahrişe neden olabilir. Kan sulandırıcı etkisi olduğu için kanama riskini artırabilir, kan sulandırıcı ilaçlarla birlikte, ameliyat öncesi veya sonrası tüketmeyin. Ayrıca çok fazla kullanıldığında (günde 5 gramdan fazla) bazı kalp rahatsızlıklarını kötüleştirebilir.
Zencefilin tansiyonu yükselttiğine dair herhangi bir kanıt yok ancak tansiyon ilaçlarıyla etkileşime girme riski olduğu için doktorunuza danışmadan kullanmayın.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- The Mighty Ginger2- Anti-Oxidative Effects of Ginger3- The Amazing and Mighty Ginger4- Anti-Oxidative and Anti-Inflammatory Effects of Ginger in Health and Physical ActivityYAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?
Suan sitede arama motoru koymaniz ve siteyi guncellemeniz cok guzel olmus.. yazılar harika.. tebrik ederim
Superrrr superrrrrr superrrr