Obezitenin tedavisi için etkili yöntemler: Cerrahi ve ilaç tedavisi…

Yazan Dr. Deniz Türkoğlu
6 Kasım 2015   |    3 Mart 2023    |   Kategori: Tedavi Rehberleri, Tıp Ders Notları, Üye Yazıları Print

kilo-diyet-obez-beslenmeObezitenin tedavisi için pek çok etkili yöntem mevcuttur. Gerçekçi hedef kilo belirlenmelidir, yani ağırlığın yaklaşık %5-10 kadar azalmasıdır. Hastaların beslenme ve egzersiz alışkanlıklarında gerekli değişiklikleri yapmaya istekli olması çok önemli bir fonksiyona sahiptir. Bazı hastalar konunun önemini anlayıp gerekli bilgileri aldıktan sonra kendi başlarına zayıflamayı başarırlar. Pek çok hastanın profesyonel rehberlik ve desteğe ihtiyacı olur.

Obezitede tedavi yaklaşımları

Kısa süreli müdahale. Kilo problemi kısaca görüşüldükten sonra, hastaya yardımsız kilo verme sürecini devam ettirebilmesi için uygun tavsiyeler verilir. Temel obezite tedavisi, yani danışmanlık ve rehberlik aracılığıyla yaşam tarzının kademe kademe ve kalıcı olarak değiştirilmesi. Hafif veya orta dereceli obezite ile şiddetli obezite vakalarının büyük çoğunluğunda gereklidir; tedavi edilen rahatsızlığın ne olduğuna bakılmaksızın her türlü tıbbi tedavi içermelidir.

Çok düşük kalorili diyetin (VLCD) başlatılması

Ağırlıklı olarak şiddetli ve morbid obezite için gereklidir. Eğer temel obezite tedavisi başarısız olmuşsa ve kilo verilmesine yönelik güçlü bir endikasyon varsa (obeziteye bağlı hastalıklar), orta dereceli obezite için de kullanılabilir.

Obezitede ilaç tedavileri (orlistat, sibutramin)

İlaç tedavisi tüm vakalarda başarılı değildir. Diğer tedavi yaklaşımları başarısız olduğunda bir alternatif olarak kullanılabilir. İlaç tedavisine daima yaşam tarzı danışmanlığı ile birlikte devam edilmelidir.

Obezitede cerrahi tedavisi

Yalnızca şiddetli ve morbid obezite durumunda olan, seçilmiş hastalar için düşünülmelidir (bakınız aşağıdaki kıstaslar).

Doç. Dr. Alper Çelik: Obezite ameliyatlarında ölüm riski çok az

Kısa süreli müdahale

Hastanın aşırı kilo problemi uygun görülen bir zamanda, randevu verilerek görüşülmelidir.
Uygulanacak politika, hastaların sıkça tartılmalarını sağlamaktır, zira bu durum kiloları hakkında konuşmayı kolaylaştırır. Görüşmeyi başlatmak için uygun olan tarafsız soru: “Kilonuzla ilgili neler hissediyorsunuz?” omalıdır.

Daha sonra hastaya, kilo azaltmanın ilkeleri hakkında kısaca bilgi verilir (obezite pek çok hastalığı tetikler, yalnızca birkaç kilo bile vermek obeziteye bağlı hastalıkların riskini azaltacaktır B, diyetin içindeki meyve ve sebze miktarlarını artırmak faydalıdır vs.)
Hasta, kilosunu düzenli olarak izlemesi ve en azından kilo artışı olmaması açısından teşvik edilmelidir (aşırı kilolu bir bireyin ortalama yıllık kilo artışı 0,5 kg’dır). Hastaya kilonun vermeyle ilgili basılı bilgi verilebilir veya bu tür bilgiyi nereden edineceği söylenir.
Kilonun vermedeki ilerleme ilerideki randevularda da kısaca görüşülmelidir.

Zayıflama ilaçları nelerdir? Kullanmadan önce bilmeniz gerekenler

Temel obezite tedavisi

Düzenleme: Grup tedavisi maliyet açısından daha hesaplıdır ve bireysel tedavi kadar da etkilidir. Haftada en az 10 kez yapılan toplantılar, Grup 10-15 kişiden oluşmalıdır.
Grup lideri ya bir hemşire olmalı ya da obezite tedavisinde özel eğitim almış bir diyetisyen olmalıdır. Bakım ekibine bir doktorun da katılmış olması, hasta motivasyonu açısından, sorunlu hastaların değerlendirmesi açısından ve grup liderinin “tükenmesini” önlemek için de gereklidir.

Obezite tedavisinde hasta seçimi

Aşırı kilolu hastaların yalnızca küçük bir bölümüne temel obezite tedavisi başlanabilir ve bu nedenle bu tedaviden en çok yararlanma olasılığı bulunan hastalar seçilmelidir.
Tip 2 diyabet tanısı yeni konmuş tüm obez hastalara temel obezite tedavisi başlanmalıdır. Obezite tedavisi için diğer endikasyonlara metabolik sendrom, uyku apnesi ve obeziteye bağlı diğer hastalıklar dahildir.

Metabolik Cerrahi Tip 2 diyabet tedavisinde güçlü bir alternatif olabilir!

Hasta ne kadar genç olursa temel obezite tedavisinin başlanması o denli önem kazanır.
Bu tedavi 65 yaşın üstündeki hastalara yalnızca özel durumlarda başlanmalıdır.

Ölçülebilir hedefler

Kilo vermede kabul edilebilir değer, haftada yaklaşık 0,5 kg’dır. İnsan yağ dokusu 30 MJ (7000 kcal)/kg enerji içermektedir ve enerji alımının günlük olarak 2100 kJ (500 kcal) azaltılması, bu değerde bir kilo vermeyle sonuçlanacaktır. Kilo kaybının daha yavaş seyretmesi de mümkündür. Hedef, kilonun kalıcı olarak %5-10 oranında azaltılmasıdır ki bu da obeziteye bağlı hastalıkların tedavisine önemli ölçüde fayda sağlamak için yeterlidir. Hedef daima olabildiğince kalıcı bir sonuca ulaşmak olmalıdır, bu da yaşam tarzında kalıcı değişikliklerin yapılması anlamına gelir. Gelişme çağındaki çocuklarda kilo sabit tutulmalı ve böylece boydaki uzamanın kiloyu düzeltmesi sağlanmalıdır.

Danışmanlık ve amaçları

Bilgi ve tavırlarda değişiklikler:
Vücut ağırlığı azalırken ihtiyaç duyulan enerji miktarı da azalmaktadır, kio kaybını korumak için tümyaşam tarzı değişikliklerinin kalıcı olması şarttır.

Beslenme değişiklikleri:
Öncelikle mevcut diyetin enerji değeri hesaplanmalıdır. Bunun üzerine hasta, günlük alımını 2000 kJ (500 kcal) kadar azaltacaktır. Diyetteki yağın miktarı azaltılarak ve sebzelerin miktarı arttırılarak kalori alımının Bazaltılmasına önem verilmelidir.
Alkolün kalori içeriği hesaba katılmalıdır. Günlük yapılan küçük değişiklikler uzun vadede etkilidir. Günde üç öğünlük rutin, muhafaza edilmelidir.

Egzersiz miktarında değişiklikler
Verilecek tavsiyeler obezitenin derecesine bağlıdır. Günlük işler sırasında egzersiz yapılması teşvik edilmelidir (merdiven çıkarak, yürüyerek veya işe bisikletle giderek vb. gibi, kaslar daha fazla çalıştırılmalıdır) Eğer bir adım ölçer kullanılıyorsa, hedef günde en azından 10000 adım olmalıdır.

Yemek yeme davranışlarında değişiklikler
En önemli hedef “tartıyı saplantı haline getirmek değil” alışkanlıkları değiştirmektir. Yeme dürtüsünün tanımlanması gereklidir. Zevk için mi yoksa açlıktan mı? Hastaya bir öğünde yeterli miktarda yemek yemeye nasıl dikkat edeceği öğretilmelidir; kişinin açlık hissi geçtikten sonra yemek yemeye devam etmemesi gerekir. Gıda alışverişi kesin surette bir alışveriş listesine göre yapılmalıdır. Ortalıkta duran istek uyandıran ürünler azaltılmalıdır (yiyecekler ortadan kaldırılmalıdır). Kişi yemek yerken başka faaliyetlerde bulunmamalıdır (TV izlememeli, bir şeyler okumamalıdır).Öğünler yavaşça yenmelidir.
Çok düşük kalorili diyet (VLCD)

VLCD şunlardan ibarettir:
günde 1700–2100 kJ (400–500 kcal), en fazla 3300 kJ (800 kcal)’e kadar,
günlük protein gereksinimi (günde en az 50 g)
günlük esansiyel yağ asidi, eser element ve vitamin gereksinimleri.

Program
Diyet, VLCD kriterlerini karşılayan hazır karışımlardan oluşur. Bu bir gıda ikamesi diyetidir ve peş peşe 8-12 hafta süreyle başka hiçbir gıda tüketilmemelidir. 25 kg/m2vücut kitle indeksine (BMI) ulaşıldığında diyet daha erken kesilebilir. Diyet süresince hasta 1-2 haftalık aralıklarla izlenir. VLCD, tip 2 diyabet veya hipertansiyonu olan hastalar için gayet uygundur. Diyabeti olan hastalarda VLCD’yi başlatmadan önce insülin tedavisinin durdurulması veya dozunun önemli ölçüde azaltılması veya sulfonilüre dozunun, 1/2 azaltılması gerekir (hipoglisemi riski).

Diyetten önce diğer ilaçların dozlarını azaltmaya gerek yoktur. Kilo verme oranı haftada yaklaşık 1,5-2 kg’dır ve gerçekleşen kilo azalması ise temel obezite tedavisiyle grçekleşenden 2-2,5 kat daha fazladır. Bununla birlikte, tek başına VLCD ile kalıcı sonuçlara ulaşılamaz bu nedenle değişikliklerin kalıcı hale gelebilmesi için temel obezite tedavisi (yaşam tarzı değişikliği) de verilmelidir.

Obezite de ilaç tedavisi

Obezitenin yönetiminde, ilaç tedavisi genel bir yöntem değildir. İlaç tedavisi, metabolik sendromu olan veya obeziteye bağlı başka bir hastalığı olan hastalar için, yaşam tarzının değiştirilmesi yeterince iyi sonuçlar vermediği zaman, denenebilir. Kiloyu azaltan bir ilaç reçetesi yazarken, hastaya aynı zamanda yaşam tarzı değişikliği ile ilgili rehberlik hizmeti de verilmelidir. Anti obezite ilacı yalnızca BMI 30 kg/m2üzerinde olanlar için (veya 27-28 kg/m2’nin üzerinde olanlar için, diyabet veya kilo kaybını gerektiren başka hastalığın varlığında) düşünülmelidir. Hasta, ilaç tedavisinin birkaç yıl sürebileceği konusunda bilgilendirilmelidir. İlaç tedavisi sonlandığında, çoğu vakada kilo kaybının yavaşça tersine döndüğü görülmektedir. 3 ay içinde kişi yeterli miktarda (başlangıç ağırlığının%5’i kadar) kilo kaybı göstermemişse, ilaç tedavisine devam edilmemelidir.

Orlistat ile obezite tedavisi

Orlistat sindirim sistemi üzerinde etki eden, bir lipaz inhibitörüdür. Kısmen diyetle alınan yağların abzorpsiyonunu azaltır. Orlistat kan dolaşımına karışmaz. Orlistat’ın etki şekli sebebiyle LDL kolesterol konsantrasyonu, normal kilo vermeyle beklenen düşüşten, daha fazla olacaktır. İlacın kullanım amacı, yağlardan alınan enerji oranını, %30’u aşmayacak şekilde sınırlamaktır. Yalnızca yağ oranı düşük aperatifler tüketilebilir. Hasta diyetisyen danışmanlığı hizmetinden yeterince yararlanmalıdır.

Zayıflama ilacı orlistat karaciğer ve böbreğe geri dönülmez zararlar veriyor

Yaygın olumsuz etkileri arasında, yağlı gıdaların tüketimiyle birlikte yağlı veya kaygan dışkı, fekal aciliyet ve rektumdan yağlı sızıntı (>1/10 kullanıcı) sayılabilir. Orlistat yağda çözünen vitaminlerin bağırsak da emilimini azaltabilir. Uzun vadeli orlistat kullanımında, bir multi vitamin preparatının da kullanılması önerilmektedir (orlistat kapsülüyle aynı anda alınmaması kaydıyla). Ana öğünlerden önce 120 mg orlistat ile ilaç tedavisi gören hastalarda, 12 ay sonra placebo ile tedavi gören hastalara kıyasla ortalama 3 kg daha fazla kilo kaybı olmuştur B. Orlistat ile başlangıç kilosunun %10’undan fazla kilo kaybı görülen hastaların oranı, plaseboya kıyasla yüzde 12 daha fazladır. Orlistat kullanımı ile kısa vadede ulaşılan kilo kaybının morbidite veya mortalite açısından yarattığı klinik fayda halen kanıtlanmamıştır.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla