‘Geleneksel, Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yönetmeliği’

Prof. Dr. Sefer Aycan

Sağlık Bakanlığı’nın ‘Geleneksel, Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamaları Yönetmeliği’ taslağını gördüğüm de ilgimi çekti. İlginç bir başlığı vardı, merakla yönetmeliği inceledim. Aklıma ‘neden böyle bir yönetmeliğe ihtiyaç duyulmuştur? Ne yapmak istenmektedir?’ gibi sorular geldi.  Taslağı incelediğimde sorularıma cevap bulamadığım gibi endişelerim daha da arttı. Bu yazıda yönetmelikte gördüğüm eksikleri,yanlışları ve yaşadığım endişeleri paylaşmak istedim.

‘Geleneksel, Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamaları Yönetmeliği’ çalışmalarının uzun süredir devam ettiği ve konuyla ilgili Bakanlık içinde de, taraflar arasında da görüş ayrılığı olduğunu öğrendim. Bu yüzden çalışmaların devam ettiği için gördüğüm taslağın yönetmeliğin son şekli olmadığını söylemeliyim. Fakat yinede böyle bir yönetmelik girişimi bile bence çok önemlidir ve tartışılmalıdır.

Geleneksel Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Hekim Davranışı

Öncelikle böyle bir yönetmeliğin gerekçesi anlaşılamamıştır. Neden böyle bir yönetmelik çalışması yapılmıştır? Bu belirsizdir. Taslakta üç ayrı kavramdan; geleneksel, tamamlayıcı ve alternatif tıptan bahsedilmektedir. Yönetmelik taslağında alternatif tıp olarak kastedilen şeyin akapunktur olduğu ve net olan tek uygulamanın da akapunktur olduğu anlaşılmaktadır. Akapunkturun ayrı bir yönetmeliği var iken, bununla ilgili bir sertifikasyon eğitimi ve sağlık kuruluşlarında muayenehanelerde uygulama yapılmakta iken, neden diğer kavramlarda birleştirilerek yeni bir yönetmelik hazırlanılmaktadır? Bu duruma da şüpheyle bakmak lazım. Böylece diğer uygulamalar meşrulaştırılmak mı istenmektedir.

Yönetmelik taslağında geleneksel ve tamamlayıcı tıbbın ne olduğu tanımlanmamıştır. Bu kavramlar nedir, neyi kapsar? Bunlar belirsizdir. Aynı anlamda  kullanılmadığına göre ne farkı vardır? Tıp eğitimimizde geçmeyen bir kavaram. Meğer geleneksel tıp diye bir şey varmış(!). Birde tıbbı tamamlayan bir tıp varmış. İnsanın aklına kötü düşünceler gelmekte. Herkes farklı tanımlar yapmakta ve farklı sınıflamaktadır. Onun için yönetmelikte ne kast edildiği belirlenmeli ve sınırları çizilmelidir.

Yönetmelik taslağında bu kavramlar tanımlanmadığı gibi, kapsamında neler olduğu da belirsizdir. Bu kapsamda hangi uygulamalara izin verileceği yönetmelikte belirtilmemekte. Bunun daha sonra  bilim komisyonu tarafından belirleneceğinin belirtilmesi yönetmelikle ilgili endişelerimizi daha da artırmaktadır.

Yönetmelikte esas olması gereken tanımlar ve endikasyonların olmadığı, buna karşın  bu uygulamaların nerelerde yapılacağı, hekimlerin sertifika eğitimlerinin nasıl yapılacağı, çalışma usul ve esasları ile ilgili hükümler içerdiği görülmüştür. Bu haliyle yönetmelik ne olduğu belli olmayan uygulamaların sağlık kuruluşlarında yapılmasının yolunu açmakta ve bu uygulamaları meşrulaştırarak sağlık kuruluşunun içine yerleştirmektedir.

Her şeyin dejenere edildiği bir ortamda yaşıyoruz. Bu ortamda bazı hekimlerde dahil olmak üzere bir takım şarlatanlar türemiş ve tıp adına insan sağlığı ile oynanır iken, bunlarla mücadele etmesi gereken Sağlık Bakanlığı’nın ne olduğu bile belli olmayan bir takım uygulamaları sağlık kuruluşlarının içine yerleştirmesi öncelikli görevi midir?

Bir diğer tartışma konusu da bu uygulamalara tıp uygulaması denmesidir. Bunlar tıp uygulamasımıdır? Eğitimimizde bu uygulamaları görmediğimize göre nasıl olurda bunlar hekimlik uygulaması olmaktadırlar? Bu konuda yetkili olmak için de genel tıp eğitiminin üstüne nasıl bir eğitim sertifika programı uygulanacaktır?

Bunların dışında gördüğüm kadarıyla akapunktur kabul görmüş, yaygınlaşmış bir uygulamadır. Akapunkturu  ayrı kefeye koymak lazım. Fakat akapunktur içinde çok geniş bir endikasyon listesi yayınlanmış. Etkili mi, ne kadar etkili, benim bu konuda fikrim yok. Tartışmak istediğim bunlara nasıl karar verildiğidir. Bu endikasyon listesini yayınlamak bu konularda akapunkturu tedavi yöntemi olarak kabul ettiği anlamına gelir ve  Sağlık Bakanlığı’na sorumluluk yükler. Akapunkturun belirlenen endikasyonlarda başarılı olup olmadığı bilimsel olarak ne kadar kanıtlanmıştır? Bir uygulamanın belirlenen endikasyonlarda başarılı olup olmadığına karar vermek için destekleyen bilimsel verilere ve yapılmış klinik çalışmalara, en azından çift körlü müdahale çalışmalarına ihtiyaç vardır. Bu endikasyonlar için bilimsel araştırma sonuçları var mıdır?

Ayrıca bu kadar geniş bir endikasyon listesi ile ilgili uygulamalar sertifikasyon programında öğretilebilinir mi? Hekimi yetkin hale getirmenin yöntemi sertifikaprogramı olmalıdır? Akapunktur için eğitimin nasıl olacağı belirtilmiştir. Fakat; geleneksel tıp ve alternatif tıp için ise sertifika programının içeriğinden de bahsedilmemiştir.

Bir çok belirsizliği olan bu geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamasının sağlık kuruluşlarının içine girmesini tehlikeli ve ciddi bir yanlışlık olarak görmekteyiz. Sağlık Bakanlığı bu tür uygulamaları disipline etmek ve kontrol altına almak amacıyla böyle bir yönetmelik çalışması yapmışta olsa, bu girişim çok yanlış ve tehlikeli bir girişimdir. Tıbben ve hukuken çok tartışmalı olan bu konulara izin vermek modern tıp uygulamalarını olumsuz etkileyecek ve hastalara zarar verecektir. Bu tür uygulamalar; hekimliğin sorgulandığı, şarlatanlığın prim yaptığı bir ortama sebep olacaktır. Bu şarlatanlıkları hekimlerin yapması da durumu değiştirmez. Bu uygulamalar 1219 sayılı kanuna da aykırıdır. Bu nedenlerle böyle bir yanlışa kalkışmamak en iyisidir. En azından bu haliyle yönetmelik taslağı yayınlanmamalıdır. Tüm taraflarla konu yeniden etraflıca tartışılmalıdır.
Prof. Dr. Sefer Aycan
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi
saycan@gazi.edu.tr

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

1 Yorum

En Yeniler

Eskiler Beğenilenler

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör

havva

7 yıl önce

bence çok saçma eleştiri yapıyorsunuz. kanseri yenmek için neden yılan zehiri yerine çörekotu ile tedavi yöntemine razı olmuyorsunuz ki. Lokman as zamanında modern tıp mı varmış sanki. asıl şifalı bitkileri kullanarak önünüze ışık tutmuş. bağırsakları çalıştıran sinemaki eczanelerde ilaç kutularının içinde. o çok para ile satın aldığınız yumurta kabuğu tozu… Devamını oku »

1

Yanıtla