Yoğun Kenevir Kullanımı Beyin Sağlığına Ciddi Zararlar Verebiliyor

4 Şubat 2025 | 9 Mart 2025 | Kategori: Güncel / Literatür, Sigara Print

Dünya genelinde kenevir kullanımı giderek yaygınlaşıyor, ancak beyin üzerindeki etkileri hala tam olarak bilinmiyor. JAMA Network dergisinde yayımlanan geniş kapsamlı bir araştırma, kenevir kullanımının beyin sağlığına ciddi ve kalıcı zararlar verebildiğini gösteriyor. ABD’de 1000 fazla kişi ile yapılan araştırmada kenevirin beyinde çalışma belleğini etkilediği ve beyin aktivitesini azalttığı belirlendi. Çalışma belleği, bilgiyi kısa süreli olarak depolayıp kullanma yeteneğidir ve günlük yaşamda karar verme, problem çözme ve öğrenme gibi kritik işlevlerde rol oynar. Araştırmacılar, özellikle uzun süreli kenevir kullanımının beyin aktivitelerinde belirgin düşüşlere neden olabileceğini vurguluyor.

Çalışma Belleği Nedir ve Neden Önemlidir?

Çalışma belleği, bireyin kısa süreli olarak bilgiyi saklama ve işleme yeteneğidir. Örneğin, yeni verilen talimatları takip etmek, zihinsel matematik işlemleri yapmak veya bilgiyi anlık olarak değerlendirmek için kritik bir rol oynar. Çalışma belleğindeki bozulmalar, günlük işlevleri zorlaştırabilir ve bilişsel performansı olumsuz etkileyebilir.

Bağımlılık tedavisinde yeni bir ilaç adayı: Esrar bağımlılığı tedavisinde etkili bulundu

Araştırmanın baş yazarı Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Bölümü’nden Dr. Joshua Gowin, elde ettikleri bulgularla ilgili şu bilgileri paylaştı: “Kenevir kullanımı dünya çapında artıyor. Bu nedenle, sağlık üzerindeki etkilerini daha iyi anlamamız gerekiyor. Böylece insanlar bilinçli kararlar alabilir ve olası risklerin farkında olabilir.”

Araştırmanın Detayları

Çalışma Colorado Üniversitesi’nde gerçekleştirildi ve araştırmacılar, 22-36 yaş aralığındaki 1.000’den fazla genç yetişkinin beyin görüntüleme verilerini analiz etti. Katılımcılardan yaşam boyu 1.000’den fazla kenevir kullananlar “ağır kullanıcı”, 10-999 kez kullananlar “orta düzey kullanıcı” ve 10 kezden az kullananlar ise “kullanıcı olmayan” olarak sınıflandırıldı.

Katılımcılar, manyetik rezonans görüntüleme taramaları sırasında beyin fonksiyonlarını test eden yedi farklı bilişsel görevi tamamladı. Çalışma belleği, ödül sistemi, duygu işleme, dil, motor beceriler ve ilişkilendirme yetenekleri değerlendirildi. Sonuçlar, yaşam boyu ağır kenevir kullanıcılarının %63’ünün ve son dönemde kenevir kullananların %68’inin çalışma belleği görevleri sırasında beyin aktivitesinde azalma gösterdiğini ortaya koydu. Diğer bilişsel görevlerde ise etkiler daha az belirgin bulundu.

Kokain nedir? İnsan sağlığına zararları, bağımlılığı ve tedavisi

Beynin Hangi Bölgeleri Etkileniyor?

Araştırmada, ağır kenevir kullanımının, beynin karar verme, hafıza, dikkat ve duygusal işlemleme gibi önemli bilişsel işlevlerden sorumlu olan dorsolateral prefrontal korteks, dorsomedial prefrontal korteks ve anterior insula bölgelerindeki aktiviteyi azalttığı tespit edildi. Dr. Gowin, “Araştırmamız, kenevir kullanımının bilişsel görevlerden önce bırakılmasının performansı artırabileceğini gösteriyor. Ancak, ağır kullanıcılar için ani bırakmanın da bilişsel işlevleri olumsuz etkileyebileceğini unutmamak gerekiyor” dedi.

Gelecek Araştırmalar İçin Çağrı

Araştırmacılar, kenevirin beyin fonksiyonlarını nasıl etkilediğine dair birçok sorunun henüz cevaplanmadığını belirtiyor. Gowin, “Kenevir kullanımının beyin fonksiyonlarını doğrudan değiştirip değiştirmediğini, bu etkilerin ne kadar sürdüğünü ve farklı yaş grupları üzerindeki etkilerini anlamak için büyük ölçekli, uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç var” dedi.

Araştırmanın Özeti

Amaç: Kenevir kullanımı dünya genelinde artmaktadır, ancak beyin fonksiyonları üzerindeki etkileri tam olarak bilinmemektedir. Bu durum, kenevir kullanımının kısa ve uzun vadeli beyin aktivasyonu üzerindeki etkilerini daha iyi belirleme ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada, ABD’deki genç yetişkinlerden oluşan geniş bir örneklemde, yaşam boyu ağır kenevir kullanımı ile son dönemde kenevir kullanımının çeşitli beyin fonksiyonları üzerindeki etkisi araştırılmıştır.

Örümcek Beyninde Yapılan Keşif, Alzheimer Hastalığının Tedavisi İçin Çözüm Olabilir

Tasarım, Ortam ve Katılımcılar: Bu kesitsel çalışma, Human Connectome Project (İnsan Bağlantı Projesi) kapsamında 2012-2015 yılları arasında toplanan ve 2017’de yayımlanan verileri kullanmıştır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI), idrar toksikolojisi ve kenevir kullanımı verileri mevcut olan 22-36 yaş arası genç yetişkinler analiz kapsamına alınmıştır. Veriler 31 Ocak – 30 Temmuz 2024 tarihleri arasında incelenmiştir.

Maruziyet: Yaşam boyu ağır kenevir kullanımı, Alkolizmin Genetiği için Yarı Yapılandırılmış Değerlendirme ölçeği kullanılarak belirlenmiştir. Katılımcılar, yaşam boyu 1000’den fazla kez kenevir kullanmışsa ağır kullanıcı, 10 ila 999 kez kullanmışsa orta düzey kullanıcı ve 10’dan az kez kullanmışsa kullanıcı değil olarak sınıflandırılmıştır. Katılımcılar ayrıca tarama günü idrar örnekleri vermiştir. Kenevir bağımlılığı tanısı, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı, Dördüncü Baskı (DSM-IV) kriterlerine göre değerlendirilmiştir.

Ana Bulgular ve Ölçümler: Beyin aktivasyonu, fonksiyonel MRI sırasında gerçekleştirilen yedi görevde (çalışma belleği, ödül, duygu, dil, motor beceriler, ilişkisel değerlendirme ve zihin teorisi) ölçülmüştür. Her görev için birincil karşıtlıkla ilişkili beyin bölgelerinin ortalama aktivasyonu hesaplanmıştır. Birincil analizde, yaşam boyu ve son dönemdeki kenevir kullanımının ortalama beyin aktivasyonu üzerindeki etkisi, doğrusal karma etkiler regresyon modeliyle incelenmiştir.

Eroin nedir? Sağlığa etkileri nelerdir? Bağımlılığı ve tedavisi

Sonuçlar: Çalışmaya 1003 yetişkin katılmıştır (ortalama yaş: 28,7 ± 3,7 yıl; 470 erkek [%46,9], 533 kadın [%53,1]). Katılımcıların 63’ü Asyalı (%6,3), 137’si Siyahi (%13,7) ve 762’si Beyaz (%76,0) olarak sınıflandırılmıştır. Yaşam boyu kullanım kriterlerine göre 88 katılımcı (%8,8) ağır kullanıcı, 179 katılımcı (%17,8) orta düzey kullanıcı ve 736 katılımcı (%73,4) kullanıcı değil olarak tanımlanmıştır. Ağır kenevir kullanımı, çalışma belleği görevinde düşük beyin aktivasyonu ile ilişkilendirilmiştir (Cohen d = -0,28 [95% CI, -0,50 ila -0,06]; yanlış keşif oranı düzeltilmiş P = .02). Ağır kullanım ile ilişkili beyin bölgeleri arasında anterior insula, medial prefrontal korteks ve dorsolateral prefrontal korteks bulunmaktadır. Son dönemde kenevir kullanımı, çalışma belleği ve motor görevlerinde daha düşük beyin aktivitesi ve zayıf performans ile ilişkilendirilmiş, ancak yanlış keşif oranı düzeltmesi sonrasında bu ilişkiler istatistiksel anlamlılığını kaybetmiştir. Diğer görevler, yaşam boyu ağır kullanım, son kullanım veya bağımlılık tanısı ile ilişkilendirilmemiştir.

Sonuçlar ve Önemi: Bu çalışmada, genç yetişkinlerde yaşam boyu ağır kenevir kullanımının çalışma belleği görevinde daha düşük beyin aktivasyonu ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Bulgular, sağlıklı genç yetişkinlerde ağır kenevir kullanımının çalışma belleği üzerindeki olumsuz etkilerinin uzun vadeli olabileceğini göstermektedir.