Obezite Cerrahisi Siroz Hastalarında Karaciğer Komplikasyonlarını Önleyebilir

Yazan Tuba Günvar

29 Ocak 2025 | 2 Mart 2025 | Kategori: Cerrahi, İç Hastalıkları, Zayıflama ve Obezite Print

Karaciğer yağlanmasına bağlı gelişen siroz, ölümcül sağlık sorunlarına yol açabilen kronik bir hastalıktır. Obezite ve metabolik bozukluklar, sirozun ilerlemesini hızlandırarak karaciğer yetmezliği riskini artırır. Günümüzde siroz için tedavi seçenekleri sınırlıdır. Ancak, Nature Medicine dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, obezite cerrahisinin siroz hastalarında olumlu etkiler yaratabileceğini gösterdi. Cleveland Clinic araştırmacıları tarafından yürütülen çalışma, bariatrik cerrahinin sirozun ilerlemesini yavaşlatabileceğini ve karaciğer hasarını azaltabileceğini ortaya koyuyor. Bu bulgular, özellikle ileri evre siroz hastaları için yeni tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesi açısından önemli bir adım olabilir.

Araştırmanın baş yazarı Cleveland Clinic Bariatrik & Metabolik Enstitüsü Müdürü Dr. Ali Aminian, çalışma bulgularını şu sözlerle özetledi: “Çalışmamızdan elde ettiğimiz bulgular, bariatrik cerrahinin, siroz ve obezite hastalarında karaciğer hasarını %72 oranında azalttığını ve sirozun ilerleyerek dekompanse evreye geçme riskini %80 oranında düşürdüğünü gösteriyor.”

Metabolik Disfonksiyonla İlişkili Steatohepatit (MASH)

Obezite ve diyabet, dünya genelinde en yaygın kronik karaciğer hastalıklarından biri olan Metabolik Disfonksiyonla İlişkili Steatohepatit (MASH) hastalığının temel nedenleri arasında yer alıyor. Karaciğer hücrelerinde biriken yağ, zamanla dokulara zarar vererek siroza yol açabiliyor. MASH hastalarının yaklaşık %20’si ilerleyen dönemlerde siroz geliştiriyor.

Cleveland Clinic’ten Dr. Sobia Laique “MASH ile ilişkili siroz hastalarının tedavi seçenekleri oldukça kısıtlı. Şu an için, bu hastaların karaciğer komplikasyonları riskini azaltan herhangi bir etkili tedavi bulunmamaktadır” diyor.

Siroz nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Araştırmaya Genel Bakış

SPECCIAL (Surgical Procedures Eliminate Compensated Cirrhosis In Advancing Long-term) adı verilen bu çalışmanın amacı, bariatrik cerrahinin MASH ile ilişkili siroz hastalarındaki uzun vadeli etkilerini incelemekti. Bu kapsamda, obezite ve siroz tanısı alan 62 hasta bariatrik cerrahi geçirdi ve bu sonuçlar, cerrahi dışı alternatif yöntemlerle tedavi edilen 106 hasta ile karşılaştırıldı. Araştırmaya katılan hastalar, 15 yıl boyunca takip edildi.

Bariatrik Cerrahinin Etkileri

15 yıllık takip sürecinin sonunda elde edilen veriler şu sonuçları ortaya koydu:

Obezite cerrahisi uygulanan hastaların %21’i, ciddi karaciğer hastalığı komplikasyonları geliştirirken, bu oran cerrahi olmayan hasta grubunda %46,4 idi.
Obezite cerrahisi geçirenlerin %15,6’sı dekompanse siroz geliştirirken, bu oran cerrahi uygulanmayan hasta grubunda %30,7 olarak belirlendi.
Obezite cerrahisi grubunda hastaların ortalama olarak %26,6’ı (yaklaşık 31,6 kg) kilo kaybettikleri gözlendi. Cerrahi uygulanmayan hasta grubunda ise bu oran %9,8 olarak (yaklaşık 10,7 kg) gerçekleşti.

Gelecekteki Tedaviler İçin Yeni Perspektifler

Araştırmacılar SPECCIAL çalışmasıyla MASH ile ilişkili siroz hastalarının ihtiyacı olan kilo kaybı ve metabolik iyileşmenin sağlanabileceğini belirtiyorlar. Ayrıca ekip, bu hastalarda kilo kaybını destekleyebilecek yeni nesil anti-obezite ilaçlarının da etkinliğini incelemeyi planlıyor.

Araştırmanın Özeti

Hiçbir tedavi, metabolik disfonksiyonla ilişkili steatohepatit (MASH) kaynaklı siroz hastalarında ciddi karaciğer komplikasyonları (MALO) riskini azaltmada etkili olduğunu göstermemiştir. SPECCIAL (Surgical Procedures Eliminate Compensated Cirrhosis In Advancing Long-term) gözlemsel çalışması, obezite ve histolojik olarak kanıtlanmış, kompansasyon aşamasında olan MASH ile ilişkili siroz hastalarında metabolik cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinin etkilerini karşılaştırdı. Gruplar arasındaki temel başlangıç özelliklerini dengelemek için çift yönlü sağlam tahmin metodolojisi kullanılarak, cerrahi müdahale gören 62 hasta (%68 kadın) ile cerrahi olmayan tedavi gören 106 hasta (%71 kadın) arasında, ciddi karaciğer komplikasyonlarının ortaya çıkma süresi karşılaştırıldı. Ortalama takip süresi 10,0 ± 4,5 yıl olarak hesaplandı.

Bariatrik cerrahi (obezite ameliyatı) nedir, kimlere uygulanır?

15 yıllık kümülatif MALO insidansı, cerrahi grubunda %20,9 (güven aralığı [GA] %95, 2,5–35,9) olarak belirlenirken, cerrahi uygulanmayan grupta %46,4 (GA %95, 25,6–61,3) olarak ölçüldü. Ayarlanmış risk oranı 0,28 (GA %95, 0,12–0,64), P = 0,003 olarak hesaplandı. Buna ek olarak, dekompanse sirozun 15 yıllık kümülatif insidansı, cerrahi grubunda %15,6 (GA %95, 0–31,3) iken, cerrahi uygulanmayan grupta %30,7 (GA %95, 12,9–44,8) olarak tespit edildi. Ayarlanmış risk oranı 0,20 (GA %95, 0,06–0,68), P = 0,01 olarak belirlendi.

Sonuç olarak, kompansasyon aşamasındaki MASH ile ilişkili siroz ve obezite hastalarında, bariatrik cerrahi, cerrahi olmayan yöntemlere kıyasla ciddi karaciğer komplikasyonlarının görülme riskini belirgin şekilde azaltmıştır. Mevcut durumda, kompansasyon aşamasındaki MASH ile ilişkili siroz için onaylanmış bir tıbbi tedavi bulunmamaktadır. Bu nedenle, metabolik cerrahi, sirozun seyrini değiştirebilecek güvenilir ve etkili bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilebilir.