Ludwig Kanser Araştırmaları Enstitüsü’nden bilim insanları, kanser tedavisinde devrim yaratabilecek yeni bir tür CAR-T hücresi geliştirdi. Dr. Melita Irving liderliğindeki ekip tarafından yürütülen ve Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan araştırmaya göre bu yeni CAR-T hücreleri, mevcut ilaçlarla isteğe bağlı olarak aktif hale getirilebiliyor, belirli bir yoğunlukta çalıştırılabiliyor ve gerektiğinde inaktive edilebiliyor. Bu açma-kapama mekanizması kanser tedavisini daha hedefli hale getirerek başarısını attırırken yan etkileri azaltıyor.
CAR-T hücreleri, kanser hücrelerini tanıyan ve yok eden bağışıklık hücreleri olarak bilinir. Kanser immünoterapisinde devrim yaratan bir tedavi türüdür. Bu hücreler, hastanın kendi T hücrelerinin genetik olarak değiştirilmesiyle oluşturulur ve kanser hücrelerini tespit edip yok etmek için tasarlanır. CAR-T hücreleri, yüzeylerinde “kimerik antijen reseptörü” (CAR) adı verilen yapay bir reseptör taşırlar. Hücre, bu reseptör sayesinde kanser hücrelerinin yüzeyindeki belirli antijenleri tanıyarak T hücresini aktive eder ve kanser hücresini öldürür.
Tıp tarihinde bir ilk: Kök hücre tedavisi ile Tip 1 Diyabet’e şifa gerçek oldu
Bu hücreler, kan kanserlerinin tedavisinde (lösemi ve lenfoma gibi) halihazırda kullanılıyor, ancak katı (solid) tümörlere karşı etkili ve güvenli bir şekilde kullanılması bugüne kadar zorluk yaratıyordu. Bunun başlıca nedeni, katı tümörlerin bağışıklık sistemini baskılayan bir mikroçevre oluşturmasıdır. Bu ortam, CAR-T hücrelerinin tümöre ulaşmasını zorlaştırır ve hücrelerin işlevini kaybetmesine neden olabilir.
Ayrıca, katı tümörlerdeki antijenler genellikle hem kanserli hem de sağlıklı hücrelerde bulunur. Bu durum, CAR-T hücrelerinin sadece tümörü değil, sağlıklı dokuları da hedef almasına yol açarak ciddi yan etkilere neden olabilir.
Araştırmacılar yeni geliştirdikleri CAR-T hücrelerindeki “açma-kapama” mekanizması ile tedavi sırasında hücrelerin aktivasyon düzeyinin kontrol edilmesine ve gerektiğinde kapatılmasına olanak tanıyarak bu yan etkileri önlemeyi hedefliyor. Bu mekanizma, halihazırda kliniklerde kullanılan onaylı ilaçlarla çalışıyor.
Araştırma ekibi, CAR-T hücrelerini venetoclax adlı bir ilaçla aktive ederken, lenalidomide ile kapatılmasını sağlayacak bir mekanizma geliştirdi. Böylece tedavi, güvenlik açısından daha yönetilebilir hale getirildi.
Lösemi nedir, neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavi yöntemleri
CAR-T hücrelerinin dinlenme dönemleriyle etkinliğini artırabileceği de düşünülüyor. Önceki araştırmalar, CAR-T hücrelerine dinlenme periyotları tanındığında, hücrelerin “tükenme” durumundan çıktığını ve daha uzun süre etkili olabildiğini göstermişti. Yeni sistemin, bu tür tükenme sorunlarını azaltarak tümörlerin uzun vadeli kontrolünü sağlaması bekleniyor. Araştırmacılar, bu yeni CAR-T hücrelerinin farklı tümör modellerine karşı performansını daha ayrıntılı bir şekilde incelemeyi ve klinik denemelere geçmeyi planlıyor.
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?