Zeytinyağı, doğadaki en sağlıklı yağlardan birisidir. İçerdiği pek çok vitamin ve amino asit sayesinde bağışıklık sistemini destekler. Rafine edilmemiş zeytinyağları hiçbir ısı ve kimyasal dahil olmadan üretildiği için daha güçlü bir tada ve kaliteye sahiptir. Yaklaşık %14’ü doymamış yağlardan oluşan zeytinyağının %11’i ise çoklu doymamış yağdır. Çoklu doymamış yağlar arasında omega-3 ve omega-6 gibi yağ asitleri bulunmaktadır. Zeytinyağının büyük bir kısmı ise çoklu doymamış yağ asitlerinden oluşmaktadır. Bunlar, zeytinyağını sağlık açısından daha da faydalı hale getirmektedir.Zeytinyağının kalori ve besin değerlerini, faydalarını ve zeytinyağına dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
İçindekiler
Bir yemek kaşığı (yaklaşık 14 gram) zeytinyağının besin ve kalori değerleri şu şekildedir:
Zeytinyağının içerdiği besin ve vitaminler | |
Kalori: | 119 |
Yağ: | 14 gr |
Sodyum: | 0,3 gr |
Karbonhidrat: | 0 gr |
E vitamini: | 1,9 mg |
K vitamini: | 8,1 mcg |
Bir yemek kaşığı zeytinyağının 9,86 gramı tekli doymamış, 1,42 gramı çoklu doymamış ve 1,86 gramı ise doymuş yağdan oluşmaktadır. Zeytinyağı, sağlık açısından çok faydalı olsa da kilo sorununuz varsa, tükettiğiniz zeytinyağı miktarına dikkat etmelisiniz.
Zeytinyağı neye iyi gelir? Nasıl kullanılır? Faydaları ve zararları
Yağın yanı sıra vitamin ve mineraller içeren zeytinyağının bir kaşığında 1,9 mg E vitamini bulunmaktadır. E vitamini, hücreleri serbest radikallere karşı korumaya yardımcı olurken bağışıklık sistemini destekler ve damarlardaki kanın pıhtılaşmasını engellemeye yardımcı olur. Zeytinyağında ayrıca bolca K vitamini de bulunmaktadır. Bir yemek kaşığında 8,1 mcg bulunan K vitamini vücudun pek çok fonksiyonu için hayati öneme sahiptir. Zeytinyağında eser miktarda bulunan potasyum, böbrek ve kalp sağlığı için çok faydalıdır.
Zeytinyağı, sağlıklı bir yağ olduğu için beslenme düzeninize zeytinyağı eklemenizin, sağlığınız üzerinde olumlu etkileri olacaktır. Zeytinyağının sağlık üzerinde sağladığı faydalara aşağıda göz atabilirsiniz.
Zeytinyağında bulunan polifenoller, kalp sağlığını korumaya yardımcı olur. Polifenoller, kandaki trombositlerin birbirine yapışmasını engelleyerek kalp krizini önlemeye yardımcı olmaktadır. Zeytinyağındaki K vitamini kanın pıhtılaşmasını engelleyici özelliktedir.
Zeytinyağı, tekli doymamış yağlar bakımından zengin olduğu için iyi kolesterolü (HDL) desteklemeye ve kötü kolesterolü (LDL) azaltmaya yardımcıdır. Vücudun hücresel ve hormonal sağlığını koruması için bir miktar kolesterole ihtiyacı olmakla birlikte yüksek kolesterol seviyeleri, kalp krizi ve felç riskinin artmasına neden olabilir.
KaloriMetre: Kalori nasıl hesaplanır? Besinlerin kalori cetveli nedir?
İnflamasyonun tip 2 diyabet gibi kronik sağlık sorunları üzerinde olumsuz etkileri olduğu düşünülmektedir. Zeytinyağında bulunan antioksidanlar, inflamasyon ve iltihabı azaltarak pek çok sağlık sorununun oluşmasını önler.
Zeytinyağı tüketmek, bilişsel ve zihinsel sorunlara karşı koruma sağlar. Özellikle yaş ilerledikçe bilişsel performansta doğal olarak azalmalar görüldüğü için bazı şeyleri hatırlamak zorlaşabilmektedir. Düzenli olarak zeytinyağı tüketmek, demans ve Alzheimer gibi zihinsel sorunların gelişmesini engeller.
Çok fazla yağ tüketmek, kilo almanın nedenlerinden bir tanesidir. Bununla birlikte genel olarak sağlıklı bir beslenme tarzı benimsendiğinde zeytinyağının vücut ağırlığında artışa neden olmaz. Hatta ölçülü şekilde tüketildiğinde kilo vermeye yardımcı olabilir.
Zeytinyağı, kanser önleyici özelliklere sahiptir ve kolon, meme ve prostat kanserine karşı koruyucudur.
Zeytinyağı, yaşlanma etkilerini geciktirir ve cildi nemlendirir.
Sızma zeytinyağında bulunan maddelerin, sinir sistemini koruyarak depresyon ve kaygı tedavisinde etkileri olabilir. Genel olarak meyve, sebze, tam tahıllar, yağlı balıklar ve zeytinyağından oluşan bir beslenme düzeninin, ruh sağlığı üzerinde destekleyici etkilerinin olduğu düşünülmektedir.
E vitamini, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Zeytinyağını kullanabileceğiniz alanlar sınırsızdır. Mutfakta; salataya ve yemeklere ekleyebilir, ayrıca kızartma yapabilirsiniz. Kahvaltıda bir tabağa koyup, biraz baharat da ekleyerek ekmeğinizi banabilirsiniz. Bunun dışında cildiniz için de son derece faydalı ve besleyicidir. Aç karna bir çorba kaşığı içerek kabızlığı önleyebilirsiniz.
Bir araştırmaya göre zeytinyağında kızartılan yiyecekler besin değerlerini kaybetmez, hatta daha besleyici olabilir. Bunun nedeni, yiyeceklerin yağdan geçen antioksidanları almasıdır. Ancak zeytinyağını kızartma için tekrar tekrar kullanmak yağın bozulmasına ve toksik bileşiklerin oluşmasına yol açabilir.
Zeytinyağının sağlık üzerindeki faydalarından yararlanmak için çeşidine dikkat etmek gerekir. Zeytinyağının rengi koyu yeşilden açık sarıya kadar farklı renklerde olabilir. Yağın rengi, ne kadar rafine edildiğiyle ilgili olup lezzetiyle ilişkili değildir. Kaliteli bir zeytinyağının yapısı, rafine edilmiş yağlardan daha yoğun olmakla birlikte çok yoğun olmayacaktır.
Sızma, ham ve rafine gibi çeşitleri bulunan zeytinyağının aldığı bu isimler, yağın asitlik düzeyine ve yağı çıkarmak için kullanılan işleme göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak asitliğin ne kadar düşükse yağın o kadar iyi olduğu söylenebilir. Sızma zeytinyağı, yüzde 100 katkısız zeytinyağıdır. Yani bu zeytinyağı elde edilirken ısıyla veya kimyasallarla işlenmez. Bunun yerine zeytinlerin yağı tamamen mekanik olarak çıkarılır.
K vitamini neye yarar? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Ham zeytinyağı, ısı ve kimyasallar kullanılarak işlenir. Tadı daha hafif ve daha ucuz olan bu yağın yüksek dumanlanma noktasına sahip olması, ham zeytinyağının olumlu yönlerinden bir tanesidir. Sızma zeytinyağının dumanlanma noktası daha düşüktür. Bu nedenle pişirme sırasında çok yüksek sıcaklıklara ulaştığında bozulmaya başlayarak yemeklere kötü bir tat verebilir.
Zeytinyağında bulunan yağ asitleri acımsı hale gelebileceği için zeytinyağını dikkatli bir şekilde saklamak önemlidir. Zeytinyağını uygun bir şekilde sakladığınızda içinde bulunan besinlerin daha uzun süre korunmasını sağlayabilirsiniz. Zeytinyağı alırken dikkat etmeniz gereken en önemli şeylerden biri, koyu renkli şişeye sahip yağlar almaktır. Zeytinyağı şişesinin yeşil veya sarı olması, güneşten gelen zararlı ışınları engelleyerek yağın ekşimesini engelleyecektir. Zeytinyağını fazla miktarda aldıysanız, kullanmadıklarınızı karanlık bir yerde sakladığınızdan emin olmalısınız.
Zeytinyağını buzdolabında saklamayı tercih ettiyseniz, yemeklerde kullanmadan önce yağı oda sıcaklığına getirerek tekrar akışkan hale gelmesini sağlayabilirsiniz. Zeytinyağını satın alırken şişedeki hasat tarihine bakın. Eğer böyle bir tarih yoksa şişeleme muhtemelen iki yıldan daha eskidir. Bu iyi bir şey değil. Ocak ya da fırına yakın bir yerde tutmayın. Yağınızın havaya maruz kalmasını önleyin. Ayrıca, yağınızın havaya maruz kalmasını önleyin. Hava, yağın kalitesini düşürebilir.
İltihaba neden olan besinler! İltihap kurutan şifalı bitkiler ve kürler
Zeytinler dal ve yapraklarından ayrıldıktan ve yıkandıktan sonra yağını çıkarmak için preslenerek hamur haline getirilir. Bu işleminden sonra hamur haline gelen zeytin yaklaşık 20-40 dakika kadar yoğrulur; işlem sırasında zeytin ısıtılır. Eğer ısı 27 derecenin altında kalırsa o zeytinyağı soğuk sıkım, üstüne çıkarsa (35-60 derece arası) sıcak sıkım olur. Ardından zeytinin yağı ve karasuyu, posasından ayrılır. Santrifüjleme ile yağ ve karasu ayrışır. Son aşama ise filtrelemedir. Bu işlemde zeytinyağı tüm tortularından da arındırılır.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Olive Oil and Body Weight,2- Extra Virgin Olive Oil and Cardiovascular Diseases,3- Olive oil consumption and risk of type 2 diabetes,4- Extra-virgin olive oil for potential prevention of Alzheimer disease,5- Olive oil consumption and risk of CHD and/or stroke6- Which type of oil should I use for cooking with high heat?YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?