Tetanoz aşısı nedir? Ne zaman yapılmalı? Yan etkileri nelerdir?

26 Haziran 2022 | Kategori: Enfeksiyonlar, Sağlık Sözlüğü Print

0 Paylaşım

Tetanoz; sinir sistemini etkileyen ve ölümcül olabilen ciddi bir enfeksiyondur. Yaralanma veya sıyrıklar sonucunda insan vücuduna giren clostridium tetani bakterisi nedeniyle gelişir. Tetanoz aşısı bu bakteriye karşı korunma sağlayan etkili bir çözümdür. Aşı kürü toplam 6 dozdan oluşur. Bebeklikten başlar ve kür bittikten sonra 10 yılda bir tekrarlanması gerekir. Hamilelik sürecinde de hem annenin hem de bebeğin sağlığı için pekiştirme aşıları yapılmalıdır. Aşı sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, ateş, bulantı ve yorgunluk gibi hafif yan etkiler görülebilir.

İçindekiler

Tetanoz aşısı nedir?

Tetanoz aşısı, clostridium tetani adlı bakterinin neden olduğu tetanoz enfeksiyonuna karşı koruma sağlar. Doğada çok yaygın olan bu bakteri özellikle paslı çivi, metal ve araçların batması veya yaralara teması etmesi sonrasında insanlara bulaşır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Tetanoza karşı koruma sağlayan 4 çeşit aşı vardır. Bu aşılar 1940’lı yıllardan beri dünya genelinde yaygın olarak uygulanmaktadır. Tetanoz aşısı, toplam 6 dozdan oluşur ve 10 yıl koruma sağlar. Sonrasında her 10 yılda bir tekrarlanır.

Tetanos nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri, tedavisi ve tetanoz aşısı

Türkiye’de özellikle iki aşı formu yaygın olarak uygulanmaktadır. Bunlar farklı hastalıklara karşı da koruma sağlayan karma aşılardır: Tdap isimli aşı, difteri, tetanoz ve boğmacaya karşı etkili olan karma bir aşıdır. TD aşısı ise difteri ve tetanoza karşı koruyucudur. Özellikle yetişkinlik döneminde koruma sağlar. (1)

Tetanoz aşısı neden yapılır?

Tetanoz aşısı, clostridium tetani isimli bakterinin neden olduğu enfeksiyondan korunmak için hem çocuklara hem de yetişkinlere yapılır. Aşılanmamış kişilere bu bakteri bulaştığında ağır bir enfeksiyona neden olur ve tedavisi çok zordur. Zamanında etkili bir tedavi uygulanmadığında genellikle ölüme neden olur. Tetanoz aşısı, bu ölümcül enfeksiyondan korunmanın en etkili ve kalıcı korunma yöntemidir.

Tetanoz aşısı hangi durumlarda yapılır?

Paslı metal, çivi ve aletlerin batması ile oluşan yaralanmalarda
Ahşap kıymığı, cam ve diken batmasının neden olduğu yaralanmalarda
Hayvan ısırığı veya derin kesiklerin ardından
Yanıklar ve sonrasında gelişen yaralarda
Uygun olmayan doğum koşullarından sonra
Vücut piercingleri ve dövmelerin neden olduğu enfeksiyonlarda
Derinin açıldığı ve kemiğin açığa çıktığı açık kırıklarda
Açık yaraların kir, pas, toprak, gübre ve tükürükle temas etmesi durumunda
Genel yaralanmalar ve ezilme gibi durumlarda
Göz yaralanmalarında

Bu durumlar sonucunda tetanoz bakterisi bulaştıysa, çene ve ense kaslarında hem spazmlar hem de sertlik meydana gelir. Yutkunma güçlüğü başlar. Karın kaslarında sertlik görülür. Yüksek ses, fiziksel temas, ışık gibi çok hafif uyaranlarda dahi uzun süren acı verici spamzlar oluşur. Ateş, terleme ve tansiyon yükselmesi yaşanır. Böyle belirtiler görüldüğünde hiç vakit kaybetmeden, acil olarak bir hastaneye gidilmesi gerekir. (2)

Tetanoz aşısı nasıl yapılır?

Tetanoz aşısı, yaş ve önceki aşılanma durumuna göre farklı şekillerde yapılır. Özellikle çocukluk çağında difteri aşısı gibi çeşitli aşılarla kombine şekilde karma olarak uygulanır. Bir yaşından küçük bebeklerin bacak kaslarına enjekte edilir. Daha büyük çocuklara ve yetişkinlik çağında olan kişilerin ise genellikle kol kaslarına yapılır.

Tetanoz aşısı ne zaman yapılmalı?

Tetanoz aşısı Türkiye’de rutin aşılama programında yer almaktadır. Bu aşının uzun süreli bir uygulama takvimi vardır. İlk olarak, bebekliğin 2-4 ve 6. aylarında uygulanır. 18. aya gelindiğinde pekiştirme aşısı vurulur. 4-6 yaşlarında bir pekiştirme dozu daha uygulanır. 11-12 yaşlarında ise güçlendirici bir doz daha yapılarak rutin aşı takvimi tamamlanır. Devamındaki yaşlarda ise mutlaka her 10 yılda bir tekrarlanması gerekir.

Kuduz nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri, tedavisi ve aşısı

Tetanoz aşısı kaç doz yapılır?

Tetanozdan uzun süre korunmak için tam doz aşı kürü uygulanması çok önemlidir. Bu kür toplam 6 doz aşıdan oluşur. Sonrasında 10 yılda bir aşının düzenli olarak tekrarlanması gerekir. Böylece, ömür boyu tetanoz hastalığına karşı bağışıklık sağlanmış olur.

Tetanoz aşısı kaç yıl korur?

Tetanoz aşısı en az 10 yıl koruma özelliğine sahiptir. Aşının koruma faktörü 10 yıldan sonra azalmaya başlar. Ömür boyu sürecek bir bağışıklık sağlamak için aşının her 10 yılda bir tekrar yapılması gerekir. (3)

Tetanoz aşısı kaç yılda bir tekrarlanmalıdır?

Tetanoz antikorları zamanla azalır, bu nedenle 10 yılda bir tetanoz aşısı tekrarlanmalıdır. Aksi halde ileri yaşlarda tetanoz enfeksiyonu gelişebilir. Ancak ciddi yaralanma veya yanıklardan sonra daha erken de koruyucu dozu tekrar yapılabilir.

Hamilelikte tetanoz aşısı

Gebelikte tetanoz aşısı ne zaman yapılır?

Daha önce hiç aşılanmamış hamilelerin gebelik döneminde en az iki doz aşı olmaları gerekir. İkinci doz aşı, hamileliğin 40. haftasına dek tamamlanmış olmalıdır. Hamilelik sürecinde tetanoz enfeksiyonu annenin ve bebeğin hayatını tehdit edebilir. Bu sebeple hem anneyi hem de bebeği korumak için mutlaka tetanoz aşısı yapılmalıdır.

Tetanos aşı takvimi

	Yaş / Aralık	Aşı
7 yaş altındakiler
1 aşı	6 hf yada daha büyük	DPT*
2. aşı	4-8 hf sonra ilk doz	DPT
3 aşı	4-8 hf sonra ikinci doz	DPT
4.aşı	Yaklaşık bir yıl sonra üçüncü doz	DPT
Rapel	4-6 yaşında	DPT
Ek rapeller	Son dozdan sonra her 10 yılda bir	Td”
7 Yaşından büyük
1 aşı	İlk ziyaret	Td
2. aşı	İlk dozdan 4-6 hf sonra	Td
3.aşı	İkinci dozdan 6 ay 1 yıl sonra	Td
Rapeller	Son dozdan sonra her 10 yılda bir	Td

Tetanoz aşı kartı nasıl alınır?

Aşı kartları, hem bilgilendirme hem de aşı takibi için sağlık kurumları tarafından aşı yapıldıktan sonra verilir. Aşı uygulamasından sonra, görevli sağlık personelinden alınır. Uygulanan her doz aşı, bu karta mutlaka işlenmelidir.

Tetanoz aşısı nerede yaptırılır?

Tetanoz aşısı, ülkemizde zorunlu aşı takviminde yer almaktadır. Bu nedenle tüm resmi sağlık kurumlarında, sağlık ocaklarında, aşı merkezlerinde ve devlet hastanelerinde yaptırılabilir. Ayrıca isteyen kişiler eczanelerden de temin edebilirler.

Enfeksiyon nedir? Neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavisi

Tetanoz aşısının yan etkileri?

En yaygın görülen yan etkiler; enjeksiyon bölgesinde oluşan geçici ağrı, kızarıklık ve şişliktir. Birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçer. 1 veya 2 gün içerisinde hafif ateş görülebilir. Bazı kişilerde aşıdan sonra yorgunluk, iştah kaybı, baş ve kas ağrısı gelişebilir. Nadiren görülen şiddetli yan etkiler ise; deride döküntü, kaşıntı, su toplaması, soyulma, yüz, dudak ve ağızda şişme ya da nefes alma zorluğu gibi alerjik belirtilerdir. Aşı sonrası bu belirtiler görülürse mutlaka bir doktora görünmeniz gerekir.

Tetanos aşısı ağrı yapar mı?

Tetanoz aşısının yan etkileri genellikle geçici ve hafiftir. Bunlardan biri aşı bölgesinde görülen hafif ağrıdır. Aşının yapıldığı yer birkaç gün ağrıyabilir. Kısa bir zaman sonra kendiliğinden geçer.