Sigara içmeyenlerde görülen akciğer kanseri oranı artıyor ama farkındalık az!

Sigara içmek akciğer kanseri için en büyük değiştirilebilir risk faktörü olmaya devam ederken, hiç sigara kullanmamış kişilerde akciğer kanseri çoğu insanın düşündüğünden daha yaygın ve artıyor. Her yıl binlerce kişi sigara dışı nedenlerle akciğer kanserine yakalanıyor. Sigara konusunda yaygın bir farkındalıktan söz etmek mümkün ama sigara dışı nedenler konusunda aynı şeyi söylemek mümkün değil. Bu nedenle her yıl binlerce kişi geç tanı alıyor. Sağlık sistemleri sigara içenlere yönelik pek çok çalışma ve tarama programı yürütürken sigara içmeyenlere yönelik kapsamlı bir program henüz oluşmuş değil.

Çalışmanın yazarları sadece İngiltere’de her yıl hiç sigara kullanmamış yaklaşık 6 bin kişinin akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybettiğini belirtiyor. Bu sayı servikal kanser (900), lenfoma (5200), lösemi (4500) ve yumurtalık kanseri (4200) nedeniyle ölen kişi sayısından çok daha fazladır. Sigara içmek akciğer kanseri için en büyük değiştirilebilir risk faktörü olmaya devam ederken, hiç sigara kullanmamış kişilerde akciğer kanseri çoğu insanın düşündüğünden daha yaygın ve artıyor.

Akciğer kanseri belirtileri nelerdir? Nedenleri, tanısı ve evreleri

Dünya genelinde, hiç sigara içmemiş ama akciğer kanserine yakalanmış hasta sayısı oranlarında farklılıklar söz konusu ve %10 ila %25 arasında değişiyor. Sigara içme oranı azalırken hiç sigara içmeyen kişilerde akciğer kanseri görülme oranı artıyor ve bu artışa pasif içicilik, mesleki karsinojen maruziyeti ve çevre kirliliği etki etmektedir. Bu konuda sayısı giderek artan çalışmalar hiç sigara içmemiş akciğer kanseri hastalarında farklı klinik, patolojik ve biyolojik özellikleri ortaya koyuyor. Dünya genelinde kapalı ortamlarda ısınma amacıyla ve mutfakta katı yakıt kullanımı da sigara içmeyenlerde görülen akciğer kanserindeki artışı etkiliyor.

Klinik epidemiyoloji: Nedenlerin araştırılması

Hiç sigara içmemiş kişilerde görülen akciğer kanseri genellikle küçük hücreli dışı akciğer kanseridir. Küçük hücreli akciğer kanseri sigara içenlerde oldukça fazla görülürken, hiç sigara içmemiş kişilerde oldukça nadir görülür. 1,2 milyon Amerikalının katıldığı prospektif, kohort Kanser Koruma Çalışması II’de 30 yıl takip edilen hastalar, hiç sigara içmemiş kişilerde akciğer kanserinin yaş ile insidansının arttığı tespit edilmiştir.(fig 1)

Hiç sigara içmemiş kişilerde görülen akciğer kanserlerinde çevresel patojenlerin etkisi de önemli bir rol oynuyor. Geçmişteki akciğer hastalığı, beslenme, alkol tüketimi, aile geçmişi, hormonal faktörler, enfeksiyon hastalıkları ve diyabet gibi birçok risk faktörü değerlendirilmiştir. Hormonal faktörler ilgi çekmekle birlikte, İngiltere merkezli Million Women Study çalışmasından elde edilen veriler, hiç sigara içmeyenlerde hormon replasman tedavisinin akciğer kanseri riskinde artış göstermediğini desteklemektedir.

En etkili sigara bırakma yöntemleri ve ilaçla sigara bırakma tedavileri

Genetik çalışmalar, sigara içenlerle içmeyenlerdeki akciğer kanseri arasındaki farklılıklara yeni bir bakış açısı kazandırmıştır. Hiç sigara içmemiş kişilerde EGFR, ALK-EML4, ROS-1 ve BRAF gibi spesifik mutasyonlar dikkat çekmektedir.

Hiç sigara içmeyenlerde altta yatan risk faktörlerinin akciğer kanserine olan katkısına dikkat çekmek, diğer önemli halk sağlığı sorunları ile mücadele etmek açısından önemlidir. Sigara içmek kadar pasif içiciliğin ve hava kirliliğinin akciğer kanserleri üzerindeki etkisi üzerinde durulmalı ve tüm bunların diğer kanser çeşitlerinin görülmesine de zemin hazırladığı unutulmamalıdır.

Referanslar: 1. Anand Bhopal, Michael D Peake, David Gilligan, Paul Cosford. Lung cancer in never-smokers: a hidden disease. Journal of the Royal Society of Medicine, 2019; 014107681984365 DOI: 10.1177/0141076819843654

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör