Metabolik Cerrahi nedir, nasıl uygulanır? Diyabet tedavisinde etkili midir?

Metabolik cerrahi, son zamanlarda tip 2 diyabet tedavisinde etkin olarak kullanılmaya başlayan bir yöntemdir. Halk arasında şeker ya da diyabet ameliyatı olarak da bilinen metabolik cerrahi, aslında obezite, tip 2 diyabet, yüksek kolesterol ve hipertansiyon ile kendini gösteren metabolik sendromun çeşitli ameliyat yöntemleri ile tedavi edilmesine denmektedir. Metabolik sendrom, tedavi edilmediğinde kişinin gündelik hayatına engel olmasının yanında, organ hasarı ve kalp-damar hastalıklarına neden olarak ölüme kadar götürebilen son derece ciddi bir durumdur. Erken tanı konulması ve hızlıca tedavi edilmesi gerekir. Başarı oranı son derece yüksek olan metabolik cerrahi, böyle bir durumda ilk başvurulması gereken yöntemdir.

Metabolik cerrahi nedir?

Obezite nedir? Kimlere morbid obez denebilir? Tedavisi mümkün mü?

Metabolik cerrahide uygulanan pek çok ameliyat yöntemi vardır. Bunların hepsinin ortak amacı besinlerin safra ve pankreas sıvıları ile ince bağırsakların daha aşağı kesimlerinde ve normalden daha geç buluşmasını sağlamaktır. Bu başarıldığında bağırsaklardan, pankreasın insülin üretimi yapmasını uyaran bazı maddeler salgılanır ve azalmış insülin salınımı artar.

Metabolik cerrahi neden yapılır?

• Tip 2 diyabet tedavisinde: Tip II diyabet tedavisinin temeli ameliyat değildir. Egzersiz, kilo kontrolü, ilaçlar ve gerektiğinde insülin tedavisi tüm hastalarda uygulanması gereken temel tedavi yöntemidir. Ancak tüm araştırmalar bize çok yakın takip edilen ve kurallara uyan hastalarda dahi kan şekeri kontrolünün çoğu zaman istenildiği kadar iyi olmadığını ve sıklıkla diyabete bağlı komplikasyonların geliştiğini göstermektedir. Tip II diyabet tedavisinde metabolik cerrahi yöntemleri ile hastalığı çok uzun süreler boyunca etkin bir şekilde tedavi etmek mümkündür.
• Metabolik sendrom tedavisinde: Metabolik sendrom bel çevresinde artış, hipertansiyon, kan yağ seviyelerinde yükselme ve insülin direnci, ileri safhalarda ise diyabet gelişmesi ile karakterize bir hastalıktır. Metabolik cerrahi ile sadece şeker hastalığı değil, metabolik sendrom da çok etkin bir şekilde tedavi edilebilir.

Tip 2 diyabet nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Metabolik Cerrahi kimlere yapılır?

Tip I diyabet hastaları metabolik cerrahiden fayda görmezler. Tüm şeker hastalarının %90’ı ise tip II diyabettir ve bu hastalar metabolik cerrahi ile şeker hastalığından kurtulabilir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada yaklaşık 500 milyon tip II diyabet hastası vardır ve bu hastaların %90’ı fazla kilolu ya da obez hastalardır. Obezite kriteri olarak Vücut Kitle İndeksi kullanılmaktadır.

Vücut kitle indeksi nasıl hesaplanır?

Vücut kitle indeksi, kilogram olarak ağırlığın, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde edilir. Örneğin 1.70 m boyunda ve 65 kg ağrılığında bir insanın vücut kitle indeksi 65 ÷ (1.72) = 22.5 kg/m2 olarak hesaplanır.

Tıbbi sınıflamada vücut kitle indeksi 18.5 – 25 kg/m² arasında olanlar normal kilolu, 25 – 30 kg/m² arasında olanlar fazla kilolu, 30 – 40 kg/m² arasında olanlar obez, 40 kg/m²’nin üzerinde olanlar ise morbid obez olarak adlandırılır.

Diyabet (şeker hastalığı) nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Şeker hastalığı ameliyatı kimlere yapılır?

• Vücut kitle indeksi 40’ın üzerinde olan tüm hastalar ve
• Vücut kitle indeksi 30’un üzerinde olan ve uygun tedaviye rağmen kan şekeri kontrolü bozuk olan hastalara yapılır.

Hastanın kaç yıldır diyabet hastası olduğu, insülin kullanıp kullanmadığı, Hemoglobin A1c düzeyi (3 aylık kan şekeri kontrol ölçümü) ameliyat kararında göz önüne alınan kriterlerdir.

Ancak hastanın diyabet ameliyatından fayda görmesi için en önemli kriter pankreastan insülin salgılanmasının olmasıdır. Başka bir deyişle pankreasın insülin salgılama kapasitesinin bitmemiş olması gerekmektedir. Ameliyat öncesi dönemde çeşitli testlerle bunun değerlendirilmesi gerekir.

Bunun dışında, diyabet hastalığı kısa süre önce başlayan ve henüz insülin tedavisi gerekmeyen, kısa süredir ve düşük dozda ilaç kullanan ya da sadece ağızdan ilaç kullanan hastalarda ameliyatın etkinliği daha fazladır.

Metabolik cerrahi nasıl yapılır?

Metabolik ameliyatların tümü laparoskopik yöntemle (kapalı ameliyat) uygulanır. Hastaya büyük bir kesi yapılmaz, 4 ya da 5 delikten girilen aletler ile ameliyat bitirilir. Ameliyat süresi kullanılacak yönteme göre 1 ile 3 saat arasında değişir. Hastalar ameliyattan sonra 3-4 gün hastanede kalır ve kısa süre içerisinde normal hayatlarına dönebilirler.Diyabet tedavisinde kullanılan pek çok ameliyat yöntemi vardır. Bunlar Gastrik by-pass, Minigastrik by-pass, Duodenal switch türevleri (SADI-S ameliyatı gibi), Transit Bipartisyon, İleal transpozisyon, Sleeve Gastrektomi ve bu ameliyatların çeşitli türevleridir. Bu ameliyatların bir kısmı hem bağırsaklardan emilim bozucu, hem de yemek yemeyi kısıtlayıcı ameliyatlardır.

Hangi hastaya hangi ameliyatın uygun olduğuna iyi bir endokrinolojik araştırmadan sonra Genel Cerrah ve Endokrinoloji uzmanları tarafından beraber karar verilir. Bu karar sırasında hastanın obezite düzeyi ve pankreas rezervi göz önüne alınır.

Metabolik cerrahi diyabet tedavisinde etkili mi?

Tip II diyabet tedavisinde ispatlanmış en etkin yöntem metabolik cerrahidir. Uzun dönemde %90’lara varan etkinlik gösterilmiştir. Bazı ameliyatların etkileri diğerlerinden daha fazladır ama buna karşın hastada vitamin ve mineral kaybı, uzun dönemli ishal gibi yan etkiler gelişebilir. Yapılacak ameliyat hastanın durumuna en uygun şekilde ve kar-zarar hesabı göz önüne alınarak seçilir.

İnsülin nedir, ne işe yarar? Yüksekliği, direnci ve tedavisi

Metabolik cerrahiden her hasta eşit düzeyde yarar görmeyebilir. Hastaların önemli bir kısmında insülin kullanma ihtiyacı tamamen ortadan kalkarken, bazı hastalarda ilaç kullanmaya devam etmek gerekebilir. Burada önemli olan ilaç kullanımı devam edecek olsa bile hastanın kan şekeri kontrolünün ve diyabete bağlı komplikasyonların önlenmesidir.

Metabolik cerrahinin riskleri ve yan etkileri var mı?

Metabolik cerrahinin riskleri diğer ameliyatlardan daha fazla değildir. Örneğin bir safra kesesi ameliyatı ile Metabolik Cerrahinin riski nerede ise aynıdır. Bu ameliyatların riskinin şeker hastalığının hastada yarattığı uzun dönemli risklerden çok daha düşük olduğu bir gerçektir. Burada en önemli nokta hastanın bu ameliyatlar konusunda tecrübeli olan bir cerrah tarafından ve ortaya çıkabilecek sorunlarla başa çıkabilecek tam donanımlı bir merkezde ameliyat olmasıdır.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör